Upadłość JDG – jak zamknąć niewypłacalną firmę?

Prawo upadłościowe na samym początku ustala zakres podmiotowy ustawy. Aby zatem stwierdzić, czy można ogłosić upadłość JDG, trzeba sięgnąć do działu II powyższego kodeksu. Przeczytamy tam, że regulacje stosuje się wobec przedsiębiorców w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Chodzi zatem o osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą, lub zawodową. Ogłoszenie upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej powinno być zatem możliwe. Co więcej, zmiany przepisów wprowadzone w roku 2020 wprowadziły możliwość uproszczenia tego procesu. Okazuje się, że teraz ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej może się odbywać na zasadach upadłości konsumenckiej. To ważne choćby dlatego, że dzięki temu zaczyna obejmować ich ochrona warunków mieszkaniowych. Postępowanie w  upadłości konsumencka JDG jest prostsze i tańsze, a przedsiębiorcy nie grozi już sankcja za brak zgłoszenia wniosku o upadłość firmy na czas.

Wiemy już, że trend związany z upadłością firm ma charakter wzrostowy. Zastanawiasz się, skąd bierze się taka tendencja? Powodów jest kilka. W każdym przypadku w grę wchodzą oczywiście indywidualne uwarunkowania. Można jednak wymienić kilka popularnych przyczyn bankructwa jednoosobowych działalności gospodarczych. Eksperci dzielą je na czynniki mikro- i makroekonomiczne. Te pierwsze związane są bezpośrednio z przedsiębiorstwem. Do wewnętrznych przyczyn upadłości należą najczęściej:

• niedostateczne przygotowanie przed rozpoczęciem działalności (np. nieprzeprowadzenie badania rynku);
• brak dywersyfikacji działalności;
• nieodpowiedni system informacyjno-finansowy;
• nieodpowiedni sposób zarządzania (np. brak strategii rozwoju);
• zawieranie transakcji z niesprawdzonymi kontrahentami;
• zbyt duże, niedostosowane do możliwości tempo wzrostu;
• brak sprawnego reagowania na zmiany na rynku.

Ogłoszenie upadłości jednoosobowej działalności gospodarczej może okazać się konieczne również przez czynniki makroekonomiczne, czyli leżące poza samą firmą. W tej kategorii do wymienianych najczęściej należą:

• sytuacja ekonomiczna w kraju działalności;
• zmiany w przepisach prawa krajowego i europejskiego;
• polityka podatkowa i gospodarcza państwa;
• wahania popytu na rynku i brak odpowiedniej reakcji;
• specyfika danego sektora działalności.

Wyżej wymienione czynniki upadłości przedsiębiorstw oczywiście nie wyczerpują tematu, należą jednak do najczęściej wymienianych przyczyn likwidacji firm w Polsce.

Postanowienie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej nie należy do łatwych decyzji. Trzeba jednak wiedzieć, kiedy taki krok jest konieczny i nie da się już uratować działalności. Przepisy prawa upadłościowego precyzują, że opisane w nim procedury należy stosować wobec dłużników niewypłacalnych. Niewypłacalność natomiast definiowana jest jako niezdolność spłacania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, utrzymująca się przez minimum 30 dni. Przedsiębiorcy prowadzący firmy jednoosobowe nie mają obowiązku składania wniosku o upadłość, jednak często warto to zrobić. Upadłość konsumencka, z której mogą skorzystać, ma bowiem na celu oddłużenie upadłego. To oznacza, że część długów, której nie uda się spłacić z masy upadłości, może zostać umorzona. Dlatego warto ogłosić upadłość JDG, kiedy dłużnikowi grozi np. egzekucja komornicza, która zawsze będzie dla niego mniej korzystna niż upadłość.

Zastanawiasz się, jak ogłosić upadłość działalności gospodarczej osoby fizycznej? Przyjrzyjmy się procedurze krok po kroku.

1. Złożenie wniosku o upadłość konsumencką. Koniecznie musi temu towarzyszyć opłata sądowa.
2. Postępowanie sądowe, w toku którego zostanie rozpatrzony wniosek.
3. Decyzja sądu: ogłoszenie upadłości lub oddalenie wniosku. Posiedzenie ma miejsce do dwóch miesięcy po złożeniu wniosku.
4. Jeśli sąd ogłosił upadłość, następuje postępowanie upadłościowe. Zostaje powołany syndyk, który ustala skład masy upadłości (z majątku upadłego). Poszczególne składniki mienia dłużnika zostają spieniężone, a uzyskane środki syndyk rozdziela między wierzycieli według wcześniej sporządzonej listy.
5. Ustalenie planu spłaty długów niezaspokojonych z masy upadłości. Na specjalnym posiedzeniu sądu zatwierdza harmonogram płatności oraz zasady dotyczące ewentualnego umorzenia części długów.
6. Postanowienie sądu – zakończenie procedury upadłościowej, zaspokojenie wierzycieli i/lub umorzenie zobowiązań.

Chociaż wydaje się, że procedury nie są szczególnie skomplikowane, to czasami mogą trwać nawet kilka lat. Czy zatem warto zdecydować się na upadłość JDG? Na to pytanie spróbujemy odpowiedzieć za chwilę.

Chociaż ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej odbywa się na zasadach uproszczonych, cały proces nie obejdzie się bez tzw. papierkowej roboty. Firmę przede wszystkim należy wykreślić z rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Trzeba też pamiętać o tym, żeby udowodnić swoją niewypłacalność. Przydadzą się wszelkie umowy kredytów, pożyczek i inne potwierdzające zadłużenie dokumenty (w tym korespondencja z wierzycielami, potwierdzenia spłaty rat, itp.). Upadłość konsumencka JDG nie uda się też bez wniosku o upadłość. Dokument należy przygotować według wytycznych zawartych w Prawie upadłościowym i złożyć w odpowiednim sądzie. Nie powinno też zabraknąć załączników, takich jak spis wierzytelności czy lista składników majątku dłużnika.

Bankructwo jednoosobowej działalności – czy ogłoszenie upadłości to zawsze dobry pomysł? Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, bo wszystko zależy od indywidualnej sytuacji podmiotu. Możemy natomiast wskazać zalety i wady tego rozwiązania. Dzięki ich znajomości łatwiej ocenisz konkretny przypadek. Zacznijmy od tej lepszej strony. Jakie są plusy upadłości JDG? To przede wszystkim:

• większy komfort psychiczny,
• wstrzymanie postępowań egzekucyjnych,
• ochrona upadłego i jego rodziny przed bezdomnością,
• dostosowanie planu spłaty do możliwości dłużnika,
• możliwość umorzenia całości lub części długów,
• oddłużenie osoby upadłego,
• wykreślenie z rejestrów dłużników.

Każdy medal ma dwie strony, a upadłość konsumencka nie należy do wyjątków. Najbardziej istotne wady to:

• konieczność zakończenia działalności gospodarczej;
• utrata kontroli nad majątkiem prywatnym, a następnie jego likwidacja;
• włączenie mienia współmałżonka do masy upadłości;
• brak możliwości umorzenia niektórych rodzajów zobowiązań (np. długów alimentacyjnych),
• czas trwania procedur,
• publiczne ogłoszenie upadłości.

Mimo że ogłoszenie bankructwa firmy jednoosobowej nie jest rozwiązaniem idealnym, to często najlepsze wyjście. Oddłużenie pozwala bowiem na „nowy start” z czystym kontem. Może zatem warto poważnie to rozważyć?

Okazuje się, że nawet za procedury przeznaczone dla osób w trudnej sytuacji finansowej trzeba zapłacić. Wniosek o upadłość JDG nie zostanie rozpatrzony, jeśli nie będzie towarzyszyć mu opłata sądowa. Jest ona na szczęście stosunkowo niska – w roku 2023 wynosi 30 zł. Jeśli jednak zwrócisz się o pomoc do specjalnej kancelarii, która ma za Ciebie prowadzić sprawę, musisz liczyć się ze znacznie większymi kosztami. Wszystko zależy od stopnia skomplikowania procesu i okresu, na jaki rozłożony zostanie plan spłaty. Do tego dochodzą jeszcze koszty postępowania, np. wynagrodzenie syndyka. Jeśli jednak upadłego nie stać na takie wydatki, pokrywa je tymczasowo Skarb Państwa.

Kiedy ogłasza się upadłość firmy, jednoosobowa działalność gospodarcza w zasadzie przestaje istnieć. Do przeprowadzenia procedur na zasadach konsumenckich wymaga się bowiem wykreślenia przedsiębiorstwa z rejestru CEIDG. Zatem biznes przestaje funkcjonować. Nie oznacza to jednak, że nie można założyć nowej firmy. Prawo upadłościowe nie ustanawia takiego zakazu. Fakt rozpoczęcia kolejnej działalności nie powinien też wpłynąć w żaden sposób na już toczące się postępowanie. Przedsiębiorstwo można też odsprzedać, zamiast je likwidować – wtedy jednak trzeba będzie przeprowadzić upadłość właściciela na zasadach ogólnych. Nie skorzysta zatem z zalet, które oferuje upadłość konsumencka.

Gdy firma jednoosobowa staje się niewypłacalna, można skorzystać z preferencyjnego rozwiązania dla dłużników będących osobami fizycznymi. Upadłość konsumencka JDG pozwala skorzystać z uproszczonych procedur. Największą korzyścią takiego rozwiązania jest jego cel – oddłużenie osoby upadłego. Klasyczną upadłość prowadzi się bowiem głównie z myślą o zaspokojeniu roszczeń wierzycieli. Chociaż w przypadku upadłości konsumenckiej cały majątek dłużnika zasila masę upadłości, zastosowanie mają przepisy zabezpieczające potrzeby mieszkaniowe upadłego. W ramach tzw. ochrony przed bezdomnością ze środków uzyskanych z likwidacji masy upadłości wydziela się sumę, która ma pozwolić na wynajem lokum mieszkalnego na okres od 1 do 2 lat. Upadłość konsumencka JDG oznacza oczywiście, że firma musi zostać rozwiązana. Czasami jest to jednak jedyne wyjście w trudnej sytuacji finansowej. Oddłużenie właściciela firmy pozwala mu na nowy początek.