Zabezpieczenie kredytu zazwyczaj wymagane jest przez banki w przypadku wyższych kwot kredytów i pożyczek. W wielu sytuacjach jednak klient może wybierać między produktem zabezpieczonym i niezabezpieczonym. Ten pierwszy jednak nierzadko jest korzystniejszy dla kredytobiorcy, ponieważ wiąże się z niższymi kwotami kredytu. Chociaż nie zawsze tak jest.
Zabezpieczenie kredytu wpływa na jego koszt na dwa sposoby. Z jednej strony kredytobiorca musi liczyć się z kosztami związanymi na przykład z dokonaniem wpisu do księgi wieczystej w przypadku zabezpieczenia hipotecznego. Dodatkowo składki związane z wykupieniem ubezpieczenia, a więc polisy OC kredytu również podnoszą wysokość raty takiego zobowiązania. Z kolei zastaw rzeczowy lub na prawach niematerialnych nie pozwala zbyć danego przedmiotu po cenie rynkowej. Z drugiej strony jednak nierzadko ustanowienie zabezpieczenia kredytu obniża koszt takiego zobowiązania. Banki zazwyczaj oferują lepsze warunki klientom, którzy decydują się na zabezpieczenie kredytu, a więc wówczas możemy liczyć na przykład na niższe oprocentowanie lub mniejszą marżę.
Klienci, którzy zastanawiają się, jaki rodzaj zabezpieczenia wybrać, a więc czy lepsza jest opcja osobista, czy rzeczowa, powinni zastanowić się, jaką kwotę pożyczki preferują, a także jakiej formy zabezpieczenia wymaga od nich bank. Na przykład w przypadku kredytów hipotecznych, mamy do wyboru zazwyczaj wyłącznie zabezpieczenie kredytu nieruchomością, ponieważ najczęściej na niej ustanawiana jest hipoteka. Czasami banki pozwalają na zabezpieczenie kredytu inną nieruchomością niż nabywana.
Zanim jednak hipoteka zacznie funkcjonować jako zabezpieczenie kredytu, bank wymaga przejściowego zabezpieczenia. Może być nim na przykład ubezpieczenie pomostowe. Składki na taką polisę są płacone do momentu wpisania hipoteki do księgi wieczystej. Z kolei w przypadku kredytów na przykład na samochody zazwyczaj bank jako zabezpieczenie wybiera przywłaszczenie. W takiej sytuacji, jeżeli dług będzie niespłacany, kredytobiorca może zachować przywłaszczony przedmiot, a następnie go sprzedać, celem pokrycia kosztów związanych z brakiem spłaty należności w terminie.
Bank często wymaga od klienta zabezpieczenia spłaty kredytu w formie ubezpieczenia. W takiej sytuacji, mimo że klient wykupuje polisę, to prawa do niej posiada bank. Stosowane są przy tym ubezpieczenia pomostowe, które do czasu wpisania hipoteki do księgi wieczystej zabezpieczają bank przed brakiem spłaty zobowiązania. Dodatkowo do ubezpieczenia klient może dokupić polisę OC na życie, która będzie chroniła go na wypadek śmierci. Wówczas firma ubezpieczeniowa zobowiązuje się do wypłaty na rzecz kredytodawcy określonej kwoty pozostałej do spłaty części zobowiązania w sytuacji, kiedy kredytobiorca umrze.
Forma zabezpieczenia kredytu wybierana jest w zależności od rodzaju kredytu, wymagań banku, a także sytuacji kredytobiorcy. Na przykład w przypadku kredytów studenckich zabezpieczeniem kredytu może być poręczenie kredytu przez Bank Gospodarstwa Krajowego.