Mikrofaktoring – co to jest i czy warto z niego skorzystać?

Statystyki pokazują, że większość firm, które w Polsce upadają, to firmy małe i/lub dopiero rozpoczynające swoją działalność (założone na rok, maksymalnie dwa przed upadkiem). Nie da się ukryć, że mikroprzedsiębiorstwa są szczególnie narażone na problemy finansowe, a nawet krótkotrwała utrata płynności finansowej może być opłakana w skutkach.

Głównym problemem niewielkich polskich firm jest nieopłacanie faktur na czas przez kontrahentów. Korzystnym rozwiązaniem w takim przypadku może być mikrofaktoring. Tak więc mikrofaktoring – co to właściwie jest i czy naprawdę warto z niego skorzystać?

Zanim zajmiemy się tym, czym jest mikrofaktoring, warto w pierwszej kolejności poruszyć temat tego, dlaczego w tak wielu przypadkach może być potrzebny. Przeterminowane faktury są prawdziwą plagą w niemal każdej branży w Polsce, ale dlaczego?

Niestety, zazwyczaj przyczyna zatorów finansowych jest stosunkowo prozaiczna i jest nią efekt domina. Wystarczy, aby jedna firma wpadła w kłopoty finansowe, czy to z powodu załamania rynku, kryzysu w branży czy po prostu złego zarządzania, a w efekcie ucierpieć może łącznie nawet kilkadziesiąt przedsiębiorstw.

Taka firma nie zapłaci bowiem na czas swoim kontrahentom, a oni z kolei nie będą w stanie terminowo opłacić z tego względu swoich faktur, co znacznie powiększy rozmiary problemu. Musimy pamiętać, że firma, która utraci płynność finansową, w pierwszej kolejności pozostałe środki przeznaczy prawdopodobnie na opłacenie pracowników, składek, podatków i innych bieżących wydatków, a nie faktur, które otrzymają prawdopodobnie najniższy priorytet.

Bardzo często opóźnienia w płatności faktur występują po prostu dlatego, że firma, której należy się płatność, zwyczajnie się o nią nie upomina. W związku z tym kontrahent czuje, że nie będą czekały go żadne negatywne konsekwencje w związku z brakiem płatności i może przeciągać sprawę do momentu, kiedy ktoś wreszcie zwróci się do niego z pytaniem o termin płatności. Nie zawsze takie działanie jest przekalkulowane – bywa, że problemem jest po prostu dezorganizacja i brak punktualności.

Faktoring to coś, o czym słyszała zapewne większość przedsiębiorców, jak i spora ilość osób, która własnego biznesu nie prowadzi. Inaczej jest w przypadku mikrofaktoringu – nie jest to słowo, które słyszy się często, ale mimo tego cieszy się on wśród polskich przedsiębiorców coraz większą popularnością.

Mikrofaktoring ma zarówno pewne podobieństwa, jak i różnice względem bardziej znanej usługi faktoringu. Polega w dużej mierze na tym samym – cesji należności na firmę faktoringową (zwaną faktorem), co pozwala od razu uzyskać znaczną część wartości faktury, a resztę (pomniejszoną o prowizję faktora) w momencie, kiedy zostanie ona opłacona przez naszego kontrahenta.

Dzięki temu możliwe jest utrzymanie płynności finansowej nawet w sytuacji, kiedy większość wystawianych przez nas faktur to faktury z opóźnionym terminem płatności. Właśnie takie faktury są dla wielu przedsiębiorców najwygodniejsze, co oznacza, że aby nawiązać współpracę z kontrahentem, często bez tego typu faktur się nie odbędzie. Dzięki „przerzucaniu” ich na faktora nie napotkamy na problemy z terminowym wypłacaniem wynagrodzeń czy zakupem nowych towarów i surowców, a więc sytuacja finansowa naszej firmy się nie pogorszy.

Wiemy już, co to jest mikrofaktoring, ale czym różni się on w takim razie od zwykłego faktoringu? Przede wszystkim, jak wskazuje sama nazwa, jest to usługa skierowana do mikroprzedsiębiorców i małych firm. Wiąże się to ze znacznie uproszczonymi względem tradycyjnego faktoringu formalnościami i mniejszymi wymaganiami.

Faktoring wymaga z reguły sporych obrotów i tego, aby firma działała na rynku już od jakiegoś czasu (zwykle minimum roku lub dwóch). Oferujący taką usługę bank bądź inna instytucja nie będzie zainteresowana krótką współpracą, dotyczącą pojedynczej faktury. Ponadto w większości przypadków narzuca również tak zwane limity faktoringowe, które wskazują, jak dużą łączną kwotę należności są one skłonne przejąć od danego klienta. Co ważne, nawet jeśli nie zostaną one wykorzystane w całości, oprocentowanie naliczane jest od całego przyznanego limitu.

Mikrofaktoring jest łatwiejszy, szybszy i mniej skomplikowany. Mogą z niego skorzystać nawet młode firmy o niewielkich obrotach – także w sytuacji, kiedy wymagają faktorowania jedynie jednej bądź kilku faktur, nawet na stosunkowo niewielkie sumy (kilka, kilkanaście tysięcy złotych), które nie zainteresowałyby banków.

Nie da się jednoznacznie wskazać kosztów mikrofaktoringu, ponieważ każda firma może stosować nie tylko inne stawki, ale także inne metody ich obliczania (na przykład brać w różnym stopniu pod uwagę wysokość faktury i termin, na który płatność jest odroczona).

W większości przypadków usługa mikrofaktoringu będzie droższa niż usługa faktoringu dla tej samej kwoty, natomiast trzeba wziąć pod uwagę, że jeśli kwota jest mała, jesteśmy małą firmą, mamy niewielkie obroty bądź nie chcemy dłuższej współpracy, prawdopodobnie żaden bank nie zgodzi się na zostanie naszym faktorem.

Ponadto, jeśli w ramach mikrofaktoringu zostanie przyznany nam limit, to prawdopodobnie opłata zostanie naliczona tylko od tej jego części, którą rzeczywiście w danym okresie wykorzystamy.

Mikrofaktoring w wielu przypadkach może okazać się opłacalnym rozwiązaniem dla niewielkich przedsiębiorstw, które nie mają możliwości skorzystać z usługi tradycyjnego faktoringu lub jest ona dla nich nieopłacalna.

Nie tylko sprawia, że firmie niestraszne są tak często spotykane w Polsce zatory płatnicze, ale także jest bardzo elastyczny. Zazwyczaj nie wymaga długoterminowego zobowiązania i można z niego korzystać z tak dużą lub tak małą intensywnością, jaka w danej chwili jest dla nas odpowiednia.

Co ważne, mikrofaktoring nie ma wpływu na zdolność kredytową firmy, nie blokuje więc drogi do uzyskania dodatkowego finansowania z jeszcze innego źródła, czyli na przykład kredytu od banku czy pożyczki od instytucji pozabankowej.

Zatory finansowe spowodowane opóźnieniami w opłacie faktur przez kontrahentów dotykają co roku znaczną część polskich firm. O ile duże przedsiębiorstwa są w stanie poradzić sobie na różne sposoby z tego typu kryzysami, tak dla mikro i małych firm mogą one oznaczać rychły upadek.

W związku z tym warto szukać rozwiązań, które pozwolą jednocześnie udzielać kontrahentom kredytu kupieckiego (czyli wystawiać im faktury z opóźnionym terminem płatności) i nie utracić płynności finansowej firmy. Jednym z nich może być właśnie mikrofaktoring.

„Przerzucenie” faktury z opóźnioną płatnością na faktora sprawia, że w krótkim czasie będziemy mieli dostęp do znacznej części naszej należności, co w przypadku mniejszych firm może oznaczać różnicę między dalszym prowadzeniem działalności, a upadkiem.