Kredyt bez prowizji – co trzeba wiedzieć?

Prowizja to dodatkowa opłata, jaką bank (czy też firma pożyczkowa udzielająca pożyczki) pobiera za jakąś czynność. Najczęściej jej spotykanym rodzajem jest prowizja za udzielenie kredytu. Nie jest to wydatek, który należy opłacić z własnych środków. Banki z reguły doliczają wysokość prowizji do kwoty pożyczonego kapitału. Tym samym nie tylko wzrasta koszt kredytu z uwagi na samą prowizję, ale też odsetki od kwoty, którą na jej opłacanie przeznaczono. Wynosi ona z reguły kilka procent wartości pożyczonej kwoty. Jest to jedno ze źródeł zarobku banku na udzielaniu kredytów, aczkolwiek nie tak duże, jak odsetki od kredytu. Bywa, że kwota prowizji jest stała, niezależnie od pożyczonej kwoty i wynosi na przykład kilkaset złotych, ale jest to dość rzadko spotykana sytuacja. Zazwyczaj spotkamy się w przypadku prowizji z wartością procentową. Wysokość prowizji powinna zostać precyzyjnie wskazana w umowie kredytu lub pożyczki, tak aby nie występowały na tym polu żadne niejasności. Czy bank uzależnia np. udzielenie kredytu gotówkowego od ustalenia prowizji? Czy brak prowizji równa się obowiązkowe ubezpieczenie kredytu gotówkowego?

Prawo nie zmusza banków do pobierania prowizji za udzielenie kredytu (czy za inne czynności). Mają one możliwość wprowadzenia takiej opłaty, ale nie obowiązek, co oznacza, że kredyt gotówkowy bez prowizji jest możliwy – i można go spotkać coraz częściej. Zwłaszcza w przypadku ofert promocyjnych, czy to dla nowych, czy dotychczasowych klientów (bądź obu tych grup), ale nie tylko. Zdarza się też, że kredyt bez prowizji znajduje się w stałym repertuarze kredytów danego banku. Należy jednak mieć na uwadze, że kredytodawca może chcieć zarobek utracony z powodu braku prowizji zrekompensować w inny sposób, na przykład podwyższając oprocentowanie, dodając dodatkowe opłaty (na przykład opłatę przygotowawczą) bądź żądając zakupu ubezpieczenia kredytu. Dlatego też nie powinno się zakładać, że sam fakt braku prowizji czyni daną ofertę atrakcyjną. Może się okazać, że inny kredyt, który wymaga zapłaty prowizji, ale jednocześnie ma niższe oprocentowanie, będzie bardziej korzystny. Pamiętajmy, że kredyt bez prowizji nie równa się jednoznacznie kredytowi darmowemu, czy nawet taniemu. Wskaźnik, na który powinniśmy zwracać uwagę, szacując opłacalność danej oferty, to wskaźnik Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania (RRSO). Im jest on wyższy, tym kredyt jest droższy. RRSO na poziomie 0% oznacza, że oddamy tylko tyle, ile pożyczyliśmy, aczkolwiek spotyka się je przede wszystkim w przypadku promocyjnych chwilówek, czy zakupów ratalnych, a nie kredytów gotówkowych.

Kredyt hipoteczny to zobowiązanie długoterminowe – zaciąga się je na okres od kilkunastu do nawet 35 lat. W tym czasie, nawet przy niskim oprocentowaniu i innych kosztach, wygenerowane odsetki sięgać mogą nawet kilkuset tysięcy złotych. Jest to nieuniknione przy kredytach na długi okres, natomiast na szczęście w przypadku kredytów hipotecznych RRSO jest z reguły znacznie niższe niż w przypadku kredytów gotówkowych. Niskie oprocentowanie wynika między innymi z tego, że zobowiązanie obowiązkowo zabezpieczone jest wkładem własnym. Dzięki temu wierzyciel ma większą pewność, że jeśli dłużnik nie będzie spłacał zobowiązania i nieruchomość zostanie sprzedana, to uda się odzyskać sporą część kwoty pozostałej do uregulowania.

Mniejsze ryzyko związane z kredytem oznacza korzystniejsze warunki. Jak sprawa wygląda w przypadku prowizji? Spotkamy się z nią w większości ofert kredytów hipotecznych. Na pierwszy rzut oka jej wysokość może wydawać się niewielka, ale musimy pamiętać, że w przypadku kredytów na duże kwoty (a takimi z reguły są kredyty hipoteczne) kilka procent wartości kredytu może oznaczać dodatkową opłatę w wysokości kilku bądź nawet kilkunastu tysięcy złotych. Istnieją oferty kredytów hipotecznych bez prowizji, ale mogą one jednocześnie mieć podwyższoną marżę (co wpłynie na oprocentowanie) lub wymagać dodatkowego zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia kredytu. Z takiego ubezpieczenia, które jest oczywiście dodatkowo płatne, można co prawda niemal od razu zrezygnować, ale często będzie to równało się podwyższeniu oprocentowania, czy wprowadzeniu nowych opłat, tak aby bank nie był na takim działaniu stratny.

Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu to opłata dodatkowa, którą można spotkać w przypadku niektórych kredytów hipotecznych. Często jest ograniczona czasowo i obowiązuje jedynie w ciągu pierwszych kilku bądź kilkunastu latach spłaty kredytu. Wyrażona jest w procentach. Jeśli nie mamy pewności, czy w naszym przypadku taka opłata będzie obowiązywała, informację na ten temat powinniśmy znaleźć w umowie kredytowej. Dlaczego banki w niektórych przypadkach (chociaż nie zawsze) zawierają taki zapis w umowie? Warto wiedzieć, że przy wcześniejszej spłacie kredytu dłużnikowi należy się proporcjonalny zwrot części kosztów, takich jak odsetki, prowizja czy ubezpieczenie. Jeśli na przykład kredyt zostanie spłacony w połowie wyznaczonego harmonogramu spłaty, to należny jest zwrot połowy kosztów. Oznacza to, że wcześniejsza spłata kredytu jest dla banku finansowo nieopłacalna. Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu ma za zadanie odrobić część poniesionych w ten sposób strat.

Jak już wiemy, brak prowizji nie równa się automatycznie opłacalnemu kredytowi. Jest także wiele innych czynników, które należy wziąć pod uwagę, takich jak prowizja za wcześniejszą spłatę, wysokość oprocentowania i innych opłat, obowiązek ubezpieczenia bądź zabezpieczenia kredytu w inny sposób i wiele, wiele innych. Oznacza to, że znalezienie dobrego kredytu bez prowizji może być czasochłonne i trudne dla osoby, która nie ma dużej wiedzy na temat polskiego rynku usług finansowych. W związku z tym rozsądnym wyjściem może być zwrócenie się do specjalisty – wykwalifikowanego pośrednika kredytowego, który będzie w stanie ocenić, w którym banku kredyt będzie rzeczywiście najtańszy.

Jak widać, kredyt bez prowizji jest jak najbardziej możliwy, a do tego coraz częściej spotykany. Sam fakt braku prowizji nie powinien jednak sprawdzić, że wybierzemy taką ofertę bez żadnego zastanowienia, czy dokonania obliczeń. Brak prowizji może być bowiem korzystny, ale nie zawsze – istnieje niemałe ryzyko, że bank zrekompensuje go sobie podwyższeniem innych opłat. Zawsze powinniśmy więc zwrócić uwagę na taki parametr jak rzeczywista roczna stopa oprocentowania, która daje nam najlepszy obraz ile kosztuje dane zobowiązanie w stosunku rocznym. Z pewnością przyda nam się także kalkulator np. kalkulator kredytu gotówkowego, z pomocą którego wybierzemy najtańszy kredyt gotówkowy. Jeśli jednak mowa o wyższych lub trudniejszych do pozyskania zobowiązaniach, pomoc wykwalifikowanego pośrednika kredytowego w pozyskiwaniu kredytu będzie bardziej przydatna. Korzystając z jego usług, można mieć pewność, że wybrana oferta kredytu nie tylko będzie wydawała się opłacalna, ale rzeczywiście taka będzie.