Czym jest i ile kosztuje gwarancja bankowa?

Wiemy już, że gwarancja bankowa może zostać wykorzystana do zabezpieczenia kredytu czy sprzedaży towarów, jednak to nie wszystko. Wykorzystuje się ją także, kiedy zabezpieczyć trzeba między innymi:

• uregulowanie cła
• spłatę rat leasingowych
• zapłatę rękojmia.

Gwarancja bankowa – co to jest? Jest to umowa między dwoma stronami: gwarantem, czyli bankiem, a beneficjentem gwarancji, czyli wierzycielem obawiającym się, że należność nie zostanie spłacona w terminie. Beneficjentem może być przedsiębiorca, ale także osoba prywatna.

Jeśli dłużnik (kredytobiorca, osoba zakupująca towary) nie ureguluje swojego zobowiązania, bank wypłaci określoną sumę beneficjentowi, bezpośrednio lub za pośrednictwem innego banku. Co ważne, umowa gwarancji bankowej musi być zawarta na piśmie, aby była rzeczywiście wiążąca.

Gwarancja bankowa jest rodzajem zabezpieczenia bardzo cenionym przez przedsiębiorców, zwłaszcza tych początkujących lub osiągających niewielkie dochody. Pozwala bowiem na upewnienie drugiej strony transakcji o swojej wiarygodności i zmniejszenie jej obaw o to, że nie otrzyma swojej należności. Znacznie łatwiej jest bowiem zawierać transakcję, jeśli wiemy, że w razie niewypłacalności kontrahenta i tak otrzymamy całość lub chociaż część należnej kwoty. Gwarancja terminowej zapłaty jest więc nie do przecenienia.

Jeśli zdecydujemy się na gwarancję bankową, musimy koniecznie zwrócić uwagę na jej rodzaj, ponieważ od niego będzie zależało, z jaką łatwością, w razie niespłacania długu, dokonać będzie można wypłaty środków. Rodzaje gwarancji bankowej to:

• gwarancja bankowa warunkowa
• gwarancja bankowa bezwarunkowa.

W przypadku gwarancji warunkowej w umowie pojawią się zapisy odnośnie warunków, które beneficjent musi spełnić, aby otrzymać swoją należność. Bank wypłaci środki dopiero wtedy, kiedy potwierdzi, że rzeczywiście zostały one spełnione. Beneficjent będzie musiał zatem, przedstawić bankowi dokumenty potwierdzające zasadność swojego roszczenia (na przykład takie, które udowodnią, że mimo wezwań do zapłaty dłużnik uchyla się od uregulowania zadłużenia).

Jak łatwo się domyślić, jeśli zdecydujemy się na gwarancję bezwarunkową, sytuacja wyglądać będzie zupełnie inaczej. Nie będzie potrzeby weryfikacji, czy rzeczywiście środki się należą, gwarant nie zażąda również dostarczenia żadnych dokumentów. Jest to więc forma wygodniejsza i szybsza dla beneficjenta gwarancji, aczkolwiek niekoniecznie dla dłużnika.

Gwarancja bankowa – koszt? Nie da się jednoznacznie wskazać kosztu gwarancji bankowej, ponieważ na ogół bank pobiera za jej udzielenie zapłatę w formie prowizji. Prowizja ta wynosi określoną część sumy gwarancyjnej, a więc kwoty, którą w razie niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania bank musiałby zapłacić beneficjentowi.

Ponadto mogą pojawić się jeszcze inne opłaty, na przykład za rozpatrzenie wniosku czy za wystawienie promesy kredytowej. Warto wziąć to pod uwagę, rozważając oferty różnych banków.

Żeby bank zgodził się na ustanowienie gwarancji bankowej, konieczne jest spełnienie przez dłużnika pewnych warunków. Jest to niezbędne, aby zmniejszyć ryzyko, że rzeczywiście wypłacenie kwoty gwarancyjnej będzie konieczne.

Do najważniejszych warunków należy wystarczająco wysoka zdolność kredytowa. W celu jej ustalenia bank prześwietli sytuację finansową danej osoby bądź firmy, tak, jak  ma to miejsce przy rozważaniu wniosku o kredyt. Liczyć na pozytywną decyzję pozwoli jedynie stabilna sytuacja finansowa i pozytywna historia kredytowa. W przeciwnym wypadku należy liczyć się z ryzykiem, że gwarancja bankowa może nie zostać przyznana.

Warunkiem koniecznym dla uzyskania gwarancji bankowej może być ustalenie jeszcze jednego zabezpieczenia, które zagwarantuje, że w razie konieczności wypłaty gwarancji bankowej gwarant będzie mógł wyegzekwować od dłużnika zwrot należności.

Jest to więc zabezpieczenie zabezpieczenia kredytu. Może nim być na przykład:

• poręczenie
• weksel
• hipoteka ustanowiona na nieruchomości
• zastaw rejestrowy.

Na pierwszy rzut oka wydaje się to dość skomplikowane, ale w praktyce działa na bardzo prostej zasadzie: dłużnik nie spłaca długu w terminie, więc bank wypłaca kwotę gwarancyjną beneficjentowi, a następnie ściąga należność z dłużnika przy pomocy ustanowionego zabezpieczenia.

Im lepsze zabezpieczenie i wyższa zdolność kredytowa, tym na większą kwotę gwarancyjną będziemy mogli liczyć. Z kolei większa kwota gwarancyjna oznacza, że w razie niewypłacalności dłużnika wierzyciel otrzyma większą część należności.

W umowie gwarancji bankowej ustala się określony termin, po którym traci ona ważność. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby w pewnych okolicznościach wygasła ona również jeszcze przed tym terminem.

Przede wszystkim ma to miejsce, jeśli przed upływem wskazanego terminu dłużnik spłaci zobowiązanie zabezpieczone gwarancją bankową. Po otrzymaniu przez bank informacji na ten temat uwiarygodnionej odpowiednim dokumentem gwarancja automatycznie wygasa.

Wygaśnięcie gwarancji bankowej może również mieć miejsce na dobrowolny wniosek pisemny jej beneficjenta, czyli wierzyciela. W takim wypadku traci on prawo do otrzymania rekompensaty, jeśli dłużnik okaże się niewypłacalny.

W zależności od okoliczności, umowa gwarancji bankowej może wskazywać jeszcze inne przypadki, w której utraci ona ważność.

Nie bez powodu gwarancja bankowa cieszy się coraz większą popularnością. To bardzo wiarygodny, a przy tym prosty w działaniu sposób zabezpieczenia spłaty należności (rozpatrzenie zlecenia udzielenia gwarancji nie jest długim procesem), który gwarantuje wierzycielowi zwrot przynajmniej części poniesionych kosztów.