Czym jest zastrzeżenie kredytowe? W jakich sytuacjach może nas ochronić?

Ofiarami wyłudzeń często padają osoby, które zgubiły dowód osobisty lub dokumenty tożsamości zostały im skradzione. Zasadność dokonania zastrzeżenia kredytowego jest wtedy bezdyskusyjna, ale może warto zastanowić się nad uruchomieniem usługi prewencyjnie? Zgodnie z zasadą „przezorny zawsze ubezpieczony” będziemy mogli spać spokojniej dzięki BIK. Zastrzeżenie kredytowe to nic innego jak blokada możliwości wzięcia kredytu lub pożyczki na konkretne nazwisko. Zatem jeśli ktoś (nawet Ty!) zgłosi się do instytucji kredytowej lub pożyczkowej z prośbą o udzielenie finansowania, zostanie odesłany z niczym.

W tym miejscu warto jednak zaznaczyć, że uruchomione w BIK zastrzeżenie kredytowe nie daje stuprocentowej ochrony. Okazuje się, że nie wszystkie instytucje kredytowe dokonują weryfikacji potencjalnych kredytobiorców pod kątem skradzionej tożsamości za pośrednictwem serwisu. Aktualna lista użytkowników serwisu zawsze jest dostępna na stronie BIK, a obecnie (marzec 2024 znajdują się na niej: Citi Handlowy, AlfaKredyt, Krakowski Bank Spółdzielczy, Provident, Pekao Bank Hipoteczny, Paytree, SKOK Śląsk, SKOK Kwiatkowskiego, SKOK Boże Dary, Regionalna SKOK im. Św. Brata Alberta, MediRaty, SKOK Wisła, Krakowska SKOK, SKOK Szopienice).

Jeśli nie jesteś przekonany co do tego, czy zdecydować się na blokadę kredytową, to warto zastanowić się nad tym, jakie korzyści przynosi taki zabieg. Najwięcej wątpliwości zazwyczaj zbiera się wokół potencjalnych problemów z udzieleniem kredytu osobie, która dokonała zastrzeżenia kredytowego. Na szczęście tę kwestię można łatwo rozwiązać. Istnieje bowiem możliwość odblokowania danych na czas, kiedy ich właściciel stara się o kredyt. Potem personalia trzeba zablokować na nowo.

Funkcjonalnościom oferowanym przez zastrzeżenie kredytowe BIK da się łatwo „sterować”. Blokadę można włączyć i wyłączyć poprzez kontakt z Biurem Obsługi Klienta lub po zalogowaniu na swoje konto w serwisie Biura Informacji Kredytowej. Operacji można dokonywać bez wychodzenia z domu. W czasach, gdy wszyscy jesteśmy zabiegani, to duży plus. Zaletą blokady kredytowej jest też jej niewielka cena. Za małą kwotę możemy kupić coś, co jest bezcenne, czyli spokój ducha. To rozwiązanie, które pozwala spać spokojnie. Wiesz, że Twoje dane są bezpieczne.

Obecnie chyba najbardziej popularną metodą zapobiegania wyłudzeniom kredytów na cudze dane jest usługa oferowana przez BIK. Zastrzeżenie kredytowe to jednak sposób bardziej prewencyjny. Istnieją też sposoby ochrony przed defraudacją możliwe do zastosowania już po tym, jak utraciliśmy dokument tożsamości. Co więcej, od 17 listopada 2023 roku działać zaczęło rozwiązanie umożliwiające obywatelom zastrzeżenie swojego PESEL-u. Można to zrobić za darmo w urzędach i na rządowych portalach. Ta ochrona w pełni zacznie jednak działać dopiero od 1 czerwca 2024 r. – w tym dniu nastąpi uruchomienie tzw. Rejestru zastrzeżeń. Banki i instytucje pożyczkowe będą miały obowiązek weryfikacji potencjalnych kredytobiorców. Wróćmy jednak do tych zastrzeżeń kredytowych, które działają już od dawna.

Blokadę kredytową można założyć bardzo łatwo, dlatego, jeśli czujesz się zagrożony, nie warto zwlekać. Aby to zrobić, musisz posiadać aktywne konto w serwisie BIK. Zastrzeżenie kredytowe to funkcjonalność dostępna jedynie dla użytkowników korzystających z tzw. Alertów BIK. Chociaż na początku może się wydawać, że jest to spory minus, zwróćmy uwagę, że to bardzo przydatna usługa. Włączenie Alertów BIK powoduje, że użytkownik zostanie powiadomiony o każdym negatywnym wpisie do rejestru (dotyczącym opóźnienia w spłacie zobowiązania), transakcji odroczonej płatności albo podjętej próbie wyłudzenia kredytu lub pożyczki na jego nazwisko. Roczna opłata za korzystanie z tej funkcji to 42 zł rocznie (stan na marzec 2024).

Zatem jak krok po kroku uruchomić w BIK zastrzeżenie kredytowe?

1. Rejestracja w Biurze Informacji Kredytowej (potrzebny będzie PESEL i dowód osobisty).
2. Weryfikacja tożsamości nowego użytkownika (najczęściej za pośrednictwem przelewu weryfikacyjnego na kwotę 1 zł).
3. Otrzymanie wiadomości e-mail z linkiem aktywacyjnym i ustalenie hasła do konta po wprowadzeniu kodu autoryzacyjnego otrzymanego w wiadomości SMS.
4. Wykupienie usługi Alerty BIK (zastrzeżenie kredytowe zostanie uruchomione automatycznie).

Założenie blokady kredytowej to zatem bułka z masłem. Wymaga minimalnego wysiłku, nieporównywalnego do uzyskanego bezpieczeństwa danych, które jest przecież bezcenne.

W przypadku osób, które utraciły dokumenty tożsamości w wyniku kradzieży lub ich zagubienia, warto dokonać zastrzeżenia kredytowego w banku. Dzięki istnieniu systemu Dokumenty Zastrzeżone istnieje baza utraconych dowodów osobistych. Ponieważ rejestr prowadzi Związek Banków Polskich, należą do niego wszystkie banki działające w Polsce. Jak dokonać blokady kredytowej za jego pośrednictwem? To bardzo proste. Wystarczy zgłosić się do banku, w którym masz konto. Zazwyczaj oferowanych jest kilka metod, z których można skorzystać: serwis transakcyjny lub aplikacja mobilna, infolinia lub osobista wizyta w oddziale. Wiele banków oferuje wykonanie tej usługi dla osób, które nie są ich klientami (m.in. Bank Pocztowy, BNP Paribas, Credit Agricole; pełną listę znajdziesz na stronie systemu Dokumenty Zastrzeżone).

Zastrzeżenie kredytowe zagubionych dokumentów w systemie jest skuteczne, bo korzystają z niego wszystkie banki i wiele instytucji pożyczkowych. Taką możliwość mają również jednak inne przedsiębiorstwa – wszystkie te firmy, dla których działalności weryfikacja tożsamości klienta jest istotna. Mowa tutaj np. o firmach leasingowych, SKOK-ach, usługodawcach telekomunikacyjnych, hotelach, firmach kurierskich czy kancelariach notarialnych i pośrednikach finansowych. Użytkowników jest zatem wielu, dlatego warto znać tę możliwość. Utrata dokumentu tożsamości może przytrafić się każdemu.