Wskaźnik DI

Określenie DI pochodzi z j. angielskiego od Disposable Income i oznacza dochód dyspozycyjny. Wskaźnik DI to Wskaźnik Dochodu Dyspozycyjnego Gospodarstwa Domowego. O dochodzie dyspozycyjnym mówi się, że jest kwotą, która pozostaje do dyspozycji kredytobiorcy po uregulowaniu wszystkich zobowiązań finansowych. Innymi słowy, wskaźnik DI to wolne środki, jakimi jednostka dysponuje po zapłacie wszystkich stałych obciążeń, włączając w to hipotetyczną ratę przyznanego kredytu. 

Starając się o kredyt gotówkowy lub hipoteczny, Twoja sytuacja finansowa zostanie dokładnie prześwietlona przez placówkę bankową. Otóż ta musi być przekonana o tym, że Ty jako kredytobiorca będziesz w stanie regulować na bieżąco raty i że takie obciążenie nie będzie zbyt niebezpieczne dla Twojego budżetu domowego. Zanim ostatecznie postanowi, czy udzieli Ci finansowania, weźmie pod uwagę wiele czynników, w tym między innymi wysokość Twoich dochodów, innych zobowiązań oraz formę zatrudnienia. Dodatkowo wykorzysta specjalne wskaźniki, które pomogą ocenić Twoją zdolność kredytową. Jednym z nich jest właśnie wskaźnik DI. 

Współczynnik DI odgrywa duże znaczenie przy wyliczaniu zdolności kredytowej, a tym samym w procesie decyzyjnym w sprawie przyznania kredytu. Stanowi jedno z ważniejszych kryteriów decyzji banku w omawianej sprawie. Jego wysokość wpływa w istocie na to, czy instytucja rozpatrzy wniosek pozytywnie, czy złoży odmowę. Jeżeli ma wartość ujemną, stwierdzany jest brak zdolności kredytowej. Co więcej, może być negatywnie oceniony w przypadku, gdy jest zbyt niski. Jest to bowiem utożsamiane ze zbyt małym buforem bezpieczeństwa. Co do zasady dochód rozporządzalny powinien być przeznaczony na tworzenie tzw. poduszki finansowej. W momencie, gdy jest zbyt niski, może okazać się, że nie będziesz miał z czego uregulować bieżących zobowiązań, gdy będziesz borykać się z przejściowym obniżeniem dochodu lub pojawią się w Twoim życiu nieoczekiwane wydatki. 

Oczywiście nie mamy co do tego wątpliwości, że banki nie sięgają po wskaźnik DI z pobudek czysto altruistycznych i chęci zadbania o budżet klienta. Ich głównym założeniem jest oszacowanie ewentualnego ryzyka udzielenia kredytu komuś, kto nie będzie mógł później wywiązać się z jego spłaty. 

Uwaga! Pragniemy nadmienić, że nie istnieje jednolita wartość wskaźnika DI, powyżej której nie jest przyznawana pozytywna decyzja kredytowa. Nie ma odgórnie przypisanej wartości, której wystąpienie zakazywałoby udzielenia finansowania w sytuacji jej przekroczenia. Każdy podmiot w sposób indywidualny określa akceptowalny (minimalny) jego poziom, co odbywa się na podstawie wewnętrznej polityki przyznawania kredytów. Są placówki, które nie rozpatrzą szczęśliwie decyzji osobie, w przypadku której miesięczne obciążenia stanowią więcej niż 40% przychodów, ale są też instytucje wydające ją, kiedy wartość dochodzi do 60%. Dlatego warto to zweryfikować w różnych punktach.

Sposób obliczania wskaźnika DI jest niezwykle prosty. Nie ma potrzeby sięgania po jakiekolwiek algorytmy. Wymagane jest dysponowanie takimi danymi, jak wysokość zobowiązań ponoszonych w ciągu miesiąca. Kluczowe jest przeanalizowanie kwot w skali miesiąca dotyczących: 

• rat wszystkich spłacanych aktualnie kredytów i pożyczek,
• czynszu za mieszkanie,
• opłat za media (prąd, gaz, ogrzewanie etc.),
• opłat za samochód, 
• abonamentów (za telefon, Internet czy telewizję),
• alimentów,
• innych, stałych obciążeń,
• raty wnioskowanego kredytu.

Następnie równie istotne jest ustalenie wysokości dochodu netto miesięcznie. 

Do kalkulacji wskaźnika DI dochodzi poprzez odjęcie od dochodu netto wnioskodawcy wszystkich jego zobowiązań finansowych, czyli rat wszystkich aktywnych pożyczek i kredytów (włącznie z ratą kredytu, o który ubiega się), jak również między innymi kosztów utrzymania mieszkania (np. opłat za media, czynsz), samochodu, ale też abonamentu telefonicznego, internetowego bądź telewizyjnego, alimentów i innych stałych obciążeń finansowych itp. Wystarczy zastosować się do następującego wzoru:

miesięczny dochód netto – (miesięczne zobowiązania kredytowe + pozostałe obciążenia regulowane co miesiąc + rata wnioskowanego kredytu) = DI 

Przykład:

Miesięczny dochód netto Jana Nowaka ubiegającego się o kredyt kształtuje się na poziomie 3.000,00 złotych. Na łączne koszty życia wydaje co miesiąc 2.000,00 złotych, co stanowi jego stałe miesięczne obciążenie. Jego rata kredytu ma wynieść 400,00 złotych. Obliczony współczynnik będzie oscylował wokół 600,00 złotych.  

3.000,00 złotych – (2.000,00 złotych + 400,00 złotych) = 600,00 złotych

dochód netto            koszty życia                 rata               wskaźnik DI

                                                              wnioskowanego

                                                                   kredytu

Im większy jest wskaźnik DI, tym większe możliwości na pozyskanie kredytu. 

Przy ubieganiu się o kredyt analitycy finansowi przeliczają też inne wskaźniki. Tak więc należy pamiętać, że wskaźnik DI jest tylko jednym z kilku faktorów, jakie bank uwzględnia, wyliczając zdolność kredytowa. Jest punktem wyjścia do jej sprawdzenia. Jest to równoznaczne z tym, że jego zadawalająca wysokość może nie wystarczyć do otrzymania pozytywnej decyzji w sprawie udzielenia zobowiązania. Jakie inne parametry podlegają rozpatrzeniu? Oto one:

• DTI – wyznacza stosunek zobowiązań do dochodów w skali miesiąca: aktualna rekomendacja KNF nie podaje maksymalnego poziomu wskaźnika, dlatego placówki odrębnie wskazują jego akceptowalną wysokość; może wynosić od 50% do 90%; należy dodać, że aktualnie KNF nie wymaga stosowania go, 
• Dstl – uszczegóławia stosunek zobowiązań do dochodów w skali roku; zgodnie z Rekomendacją S instytucje powinny go akceptować na poziomie minimum 40% w przypadku osób mających dochody niższe od przeciętnego wynagrodzenia bądź 50% wobec kredytobiorców o wyższych dochodach, 
• LtV – wyraża stosunek kwoty kredytu hipotecznego do wartości zabezpieczenia, czyli wartości nieruchomości, na której ma być ustanowiona hipoteka; zgodnie z Rekomendacją S jednostki finansowe mogą udzielić zobowiązania, jeżeli LtV wynosi maksymalnie 80% lub do 90% (w tym drugim przypadku niezbędne jest przedstawienie dodatkowego zabezpieczenia kredytu przez kredytobiorcę).

Placówki bankowe stosują różnorakie wskaźniki. O zdolności kredytowej decyduje szereg parametrów. Tak naprawdę determinują ją rozmaite czynniki i dane, zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Jednak o wskaźniku DI należy bezwzględnie pamiętać. Jest to nic innego, jak Twój dochód dyspozycyjny. Pokazuje, ile dochodu zostanie Ci po uregulowaniu wszystkich bieżących zobowiązań. Daje obraz tego, jaka będzie Twoja sytuacja finansowa z chwilą nałożenia na Ciebie dodatkowego obciążenia w postaci przydzielonego kredytu. Decydując się na krok, jakim jest złożenie wniosku kredytowego, warto obliczyć wskaźnik DI oraz pozostałe wskaźniki, po które sięgają banki przy ocenie zdolności kredytowej. Dzięki temu szybko i łatwo przekonasz się, czy masz szansę na zaciągnięcie zobowiązania i czy nie zagraża to Twojej płynności finansowej. Podjęcie takiej czynności uchroni Cię przed ewentualnym rozczarowaniem.