Pożyczka pracownicza – czym jest i jak się o nią ubiegać?

Pożyczka pracownicza to nic innego jak forma zupełnie dobrowolnego świadczenia finansowego przyznawanego przez pracodawcę na rzecz pracowników. Mówi się o niej jako o pożyczce z pracy. Nie jest jednak dostępna w każdym zakładzie pracy. Pracodawcy nie mają obowiązku zapewniania kredytu pracowniczego. Najczęściej rozdysponowywana jest w związku z wykonywaniem przez nich funkcji socjalnych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Poza tym przysługuje z tytułu funkcjonowania Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej.

Trzeba dodać, że według stanu na 1 dzień stycznia danego roku wszystkie firmy, które zatrudniają powyżej 50 osób, zobowiązane są do stworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Pieniądze zbierane w obrębie funduszu muszą być wykorzystane wyłącznie na cele socjalne, czyli wsparcie różnych form wypoczynku (tzw. wczasy pod gruszą), bezzwrotne zapomogi z tytułu zdarzeń losowych bądź zwrotne pożyczki pracownicze. Natomiast utworzenie Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej jest możliwe, gdy zgromadzi się minimum 10 osób wykonujących pracę zarobkową, deklarujących chęć przystąpienia do niej.

Należy nadmienić, że w przedsiębiorstwach, w których nie działają wspomniane kasy lub fundusze, również istnieje szansa na ubieganie się o pożyczkę pracowniczą. Odbywa się to na zasadach opisanych w Kodeksie cywilnym.

Otrzymanie pożyczki pracowniczej wymaga spełnienia formalności, które nie są skomplikowane. Można pokusić się o stwierdzenie, że procedura uzyskania środków finansowych jest stosunkowo mało sformalizowana, co ma niebywały związek z tym, iż jednostka wnioskująca jest znana pożyczkodawcy, tak samo, jak jej możliwości zarobkowe, na podstawie których łatwo jest celnie oszacować ryzyko finansowe. Kto może na to liczyć? Nie ma jasnych i odgórnie obowiązujących regulacji prawnych, które stanowiłyby o tym, jakie grono osób jest uprawnione do korzystania z niego. W teorii wszyscy z załogi mogą ubiegać się o nie, lecz nie każdy je dostanie. Obecnie tylko zatrudnieni na umowę o pracę mają taki przywilej. Niektórzy pracodawcy uwzględniają pewne kryteria, wśród których można choćby wymienić wystarczająco długi staż pracy (np. minimum półroczny). Warunkiem otrzymania kredytu na podstawie PKZP jest możliwe jedynie, gdy należy się do członkostwa i wnosi się na poczet Kasy comiesięczne składki członkowskie. Istotne jest także zgromadzenie w niej odpowiedniej ilości środków.

Kluczowe jest złożenie przez personel stosownego dokumentu, a dokładniej mówiąc wniosku o pożyczkę pracowniczą, przedłożonego w formie pisemnej bezpośrednio do szefa. Czas oczekiwania na jego rozpatrzenie zwykle nie trwa długo, a odpowiedź jest uzależniona od indywidualnej praktyki lub regulaminu obowiązującego w miejscu pracy. Niektóre organizacje podejmują w tym zakresie decyzje dobrowolnie, inne z kolei wręcz muszą wyrazić zgodę na jej przyznanie, gdyż mają na ten cel specjalnie przeznaczone fundusze.

Wniosek o pożyczkę pracowniczą powinien zawierać takie informacje, jak:

• dane osobowe jednostki ubiegającej się,
• wysokość spłaty,
• czas spłaty.

Gdy druga strona zaakceptuje wniosek o pożyczkę od pracodawcy, dochodzi do zawarcia umowy. W niej podawane są następujące dane:

• data i miejsce zawarcia,
• dane osobowe stron umowy,
• kwota pożyczki,
• oprocentowanie,
• wysokość rat,
• okres spłaty.

Wysokość pożyczki dla pracowników jest zdeterminowana różnorakimi czynnikami, w tym np. budżetem firmowym oraz liczbą zatrudnionych osób. To, jaka maksymalna wartość wchodzi w grę, określają więc zarządzający.

W przypadku pożyczki pracowniczej oprocentowanie jest na ogół dużo niższe od tego, jakie obowiązuje w bankach lub firmach pożyczkowych. Decyzja o wysokości marży zależy od pracodawcy, jednakże oprocentowanie w stosunku rocznym nie może być wyższe niż 10%. Jeśli wysokość odsetek nie jest ujęta w umowie pożyczkowej, wówczas należą się odsetki ustawowe. Co ciekawe, zdarza się też tak, że nie jest w ogóle oprocentowana. Taki zapis musi być zawarty w podpisywanym porozumieniu. 

Umowa pożyczki przyznana na rzecz niespokrewnionego pracownika przez pracodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podstawą do obliczenia podatku jest jej kwota, a stawka oprocentowania kształtuje się na poziomie 0,5%. Obowiązek podatkowy przypisany jest do pożyczkodawcy, a nie do pracodawcy wypłacającego środki. Z opodatkowania zwolnione są pożyczki od osób niespokrewnionych na kwotę mniejszą czy też równą 1000 złotych.

Pożyczki pracownicze mogą być zwolnione z podatku, jeżeli otrzymano je z kas i funduszy zakładowych, funduszów związków zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku oraz zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Otóż nie stanowią przychodu ze stosunku pracy.

To, w jaki sposób spłacana jest pożyczka z zakładu pracy, ściśle reguluje umowa pożyczki pracowniczej. Z reguły spłaca się ją na podstawie pisemnego upoważnienia wydanego przez pożyczkobiorcę wobec swojego pracodawcy. Ma ono charakter pozwolenia na dokonywanie potrąceń z przysługującego wynagrodzenia (jest to zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi). Niejednokrotnie stosuje się też inne formy spłaty jak np. comiesięczne przelewy na konto zakładu pracy.

Nie da się ukryć, że pożyczka dla pracownika jest jedną z zalet większych firm, ale poza wieloma atutami posiada również wady. Do słabych stron zalicza się fakt, iż:

• nie każdy zatrudniający udostępnia instrument, jakim jest pożyczka pracownicza,
• nie wszyscy mają szansę pozyskać ją,
• ogranicza możliwość zmiany pracy,
• w razie zerwania umowy o pracę niezbędne jest natychmiastowe spłacenie całej kwoty,

• wynagrodzenie jest pomniejszane o ratę,
• niektóre pożyczki obejmuje oprocentowanie,
• brak odsetek rodzi przychód.

Mocną stroną omawianego rozwiązania jest przede wszystkim:

• mniej inwazyjny sposób na zgromadzenie dodatkowych środków,
• mniejsza ilość formalności,
• nie ma potrzeby wykazywania zdolności kredytowej,
• szansa na zdobycie wsparcia finansowego bez posiadania zdolności kredytowej,
• korzystne warunki: niskie lub zerowe oprocentowanie,
• automatyczny system spłaty zobowiązania,
• możliwość określenia wysokości raty i dogodnego czasu na spłacenie pożyczki.

Pracodawca przyznaje pożyczkę bezzwrotną po analizie sytuacji materialnej zatrudnionego. Dotyczy to tylko jednostek znajdujących się w ogromnej potrzebie. Tego typu pomoc obejmuje konkretny cel, w tym np. cel mieszkaniowy. W grę wchodzi przeprowadzenie kontroli, czy została spożytkowana zgodnie z założeniami.

Pracodawca nie zawsze godzi się na finansowanie. Wyjściem z sytuacji jest sięgnięcie po atrakcyjną ofertę instytucji pozabankowych, które również oferują pożyczki dla pracowników. Są to tzw. chwilówki. Te charakteryzują się mniej restrykcyjnymi wymaganiami. Wniosek jest akceptowany nawet wtedy, gdy ubiegający się posiada krótkoterminową umowę zlecenie lub nie może okazać się długim stażem pracy. Co więcej, niekorzystna historia kredytowa nie jest barierą, rzadko kiedy jest sprawdzana. Ponadto cechą pożyczek pozabankowych jest niskie oprocentowanie połączone z brakiem formalności oraz szybką decyzją.

Podmioty pozabankowe przewidują pożyczki pracownicze dla tych, którzy  nawiązali stosunek pracy zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. Ci nie powinni mieć żadnych trudności w jej powzięciu. Parabanki akceptują różne źródła dochodu. Ważne jest dla nich to, aby pożyczkobiorca miał regularne wpływy w wysokości pozwalającej na spłatę zadłużenia w wyznaczonym terminie. Starania o chwilówkę nie wiążą się z dostarczaniem zaświadczeń o zarobkach. Jednym zasadniczym elementem jest wpisanie we wniosku ogólnej informacji na ich temat.

Wiele osób decyduje się na pożyczkę pozabankową online, ponieważ jest to całkowicie anonimowe. Nie muszą dzielić się informacjami o swoich problemach finansowych z innymi, co przekłada się na ich komfort psychiczny.

Pożyczka pozabankowa ma krótki i jednorazowy termin spłaty. Pożyczona suma jest spłacana w całości wraz z odsetkami. Następuje to w ciągu 30 bądź 60 dni.

Wady pożyczki pozabankowej to:

• krótki i jednorazowy termin spłaty,
• konieczność uiszczenia odsetek.

Zaletą pożyczek pozabankowych jest:

• mniej surowe wymogi,
• brak formalności,
• nie trzeba być zatrudnionym na umowę o pracę i dysponować długim stażem pracy,
• nie jest wymagana zdolność kredytowa,
• niskie oprocentowanie,
• ekspresowy proces decyzyjny.

Pożyczka pracownicza jest doskonałą alternatywą dla pożyczek pozabankowych. Dostęp do funduszy umożliwiających korzystanie ze zgromadzonych pieniędzy w firmie jest interesującym wariantem dla zatrudnianej kadry zmagającej się z problemami finansowymi, gwarantuje dobre warunki i niedużo formalności. Jednak w momencie, gdy pracodawca nie zezwala na wykorzystywanie takiego narzędzia lub składa odpowiedź odmowną w związku z brakiem sprostania wymogom, na ratunek przychodzi wsparcie instytucji pozabankowych, które można jak najbardziej rozważyć.