Monit – czym jest i kogo dotyczy?

Każda osoba, która nabywa poszczególne produkty, jak również korzysta ze świadczonych usług czy też decyduje się na zaciągnięcie pożyczki i kredytu, pozyskuje szczegółowe dane dotyczące terminu zapłaty. Zgodnie z ustaleniami jest zobowiązana do przelania środków na konto sprzedawcy albo wierzyciela. Jej obowiązkiem jest pamiętać o tej jakże ważnej kwestii. Jeżeli nie uczyni tego według daty podanej na fakturze czy też umowie, wierzyciel nie odnotowując od niej wpływu na określoną kwotę, może rozpocząć proces windykacji. Pierwszy krok, jaki może poczynić, to zainicjowanie windykacji miękkiej, czyli podjęcie działań skoncentrowanych na odzyskaniu należnych środków.

Monit jest pisemną wiadomością wysyłaną przez wierzyciela do dłużnika, która zawiera zazwyczaj informacje o zbliżającym się terminie płatności zobowiązania bądź o jego upłynięciu, jak również prośbę o jak najszybsze uregulowanie należności. Jeśli jest przekazany przed przekroczeniem wyznaczonego czasu, zapobiega przedłożeniu świadczenia do niewłaściwych rąk. To, innymi słowy, wezwanie do zapłaty, które ma na celu polubowne załatwienie sprawy. Mówi się o nim również, że jest jedną z metod windykacji miękkiej, charakteryzującej się przede wszystkim niskimi kosztami, co jest związane z tym, iż nie są ponoszone praktycznie żadne dodatkowe opłaty. Nadesłany dokument ma za zadanie przypomnieć nierzetelnemu petentowi o konieczności spłaty zadłużenia, jeszcze bez podejmowania posunięć prawnych. Pełni on zatem dwie podstawowe funkcje:

• motywacyjną,
• dowodową.

Jest używany po to, by:

• nie dopuścić do przedsądowego wezwania do zapłaty,
• wypracować u kooperanta dyscyplinę płatności,
• nie przekazywać swojej należności na drogę postępowania windykacyjnego.

Monit, czyli ponaglenie, zostaje przesłane do kontrahenta, gdy termin zapłaty za towar lub usługę jest już coraz bliżej, ale też w sytuacji, gdy już przeminął. Jego wysłanie ma swoje uzasadnienie w momencie opóźnień w spłacie pożyczki lub raty kredytu. Jak zauważyliśmy, jego zasadniczym założeniem jest odzyskiwanie pieniędzy z nieopłaconych faktur lub otrzymanego wcześniej wsparcia finansowego. Najczęściej przyjmuje formę listu poleconego za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

Tak naprawdę nie ma żadnych reguł odnośnie do terminu wysyłki takowego przypomnienia. Z praktycznego punktu widzenia wynika, że monit zwykle jest przygotowywany i skierowany do klienta nie wcześniej niż 7 dni przed upływem terminu płatności. To często poprzedza przeprowadzona rozmowa z nim, w trakcie której ustala się przyczyny opóźnienia w zapłacie. Jest to tak zwany monitoring płatności. Gdy monit zostaje dostarczony, wówczas kontrahent otrzymuje szansę na ich opłacenie i tym samym uniknięcie często groźnych sankcji.

Po nadesłaniu monitu w wersji papierowej warto ponowić kontakt telefoniczny z dłużnikiem w celu omówienia spraw związanych z uiszczeniem opłat. Zasadne jest zapewnienie go o woli współpracy.

Poza formą pisemną monit można przekazać telefonicznie. Wystawca dzwoni do nieuczciwego petenta i informuje go o spłacie należności. Ta opcja jest tak samo istotna, jak ta na piśmie.

W przypadku, gdy pomimo kilkukrotnego wysyłania monitu, właściwy skutek nie zostaje odniesiony, niezbędne jest zaplanowanie i wykonanie innych czynności. W oczekiwaniu na spłatę wierzyciel może sporządzić przedsądowe wezwanie do zapłaty. Interesującym rozwiązaniem jest dołączenie do zestawu danych stanowiących o płatności szczegółowego opisu, jakie operacje będą wdrożone z chwilą dalszego ociągania się z zapłatą. Dobrym pomysłem jest wspomnienie o wciągnięciu nieuczciwej osoby na listę Krajowego Rejestru Dłużników czy też o skierowaniu sprawy na drogę sądową.

Ostateczne wezwanie do zapłaty jest dokumentem z ponagleniem, które stosuje się, gdy brak jest odpowiedzi na przedsądowe wezwanie do zapłaty. Zawiera proste sformułowania z informacją dla dłużnika o tym, że zwłoka z jego strony będzie skutkowała przystąpieniem do bardziej radykalnych czynów.

Monit pisemny prawidłowo sporządzony jest skutecznym materiałem dowodowym w sądzie, gdy dłużnik unika spłaty zobowiązania. Jest niepodważalnym argumentem w próbach mediacji oraz dążenia wierzyciela do pozasądowego rozwiązania zaistniałego konfliktu. Ważne jest to, aby spełniał wszystkie wymogi. Mowa tutaj o uwzględnieniu w nim:

• danych adresowych wierzyciela – kim jest i gdzie znajduje się siedziba,
• podstawowych informacji o dłużniku – imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, telefon, ewentualnie e-mail,
• daty i miejsca wystawienia,
• numeru umowy kredytowej lub innego dokumentu sprawy, w tym np. nieopłaconej faktury czy raty pożyczki,
• stanowczego oraz słownego wezwania do zapłaty,
• kwoty długu,
• informacji o nieprzekraczalnym terminie płatności pożyczki, który liczony jest od dnia dostarczenia wezwania,
• numeru konta bankowego, na który należy przelać zaległą kwotę,
• konsekwencjach zignorowania monitu,
• danych kontaktowych,
• czytelnego podpisu.

Jego zawartość może być nieco odmienna w przypadku wysyłania go w formie SMS-a czy maila. Przesłanie go drogą listowną pozwala na rozbudowaną strukturę. SMS lub mail jest raczej dosadny i zawiera mniej informacji. Z kolei podczas połączenia telefonicznego dochodzi do sprawnego przekazania najistotniejszych danych: kto dzwoni, w jakiej sprawie, jaki jest termin płatności. Tworząc monit, trzeba zadbać o jasny przekaz, aby uniknąć sytuacji, w której będzie on niejasny lub będzie mógł być podważony.

Wysłanie monitu jest wyrazem dobrej woli wierzyciela. To pokazuje, że chce on w polubowny sposób załatwić zdarzenie. Pierwsza sprawa, na jakiej musi skoncentrować się dłużnik, dotyczy uregulowania zaległych należności. Jest to oczywisty krok, jaki należy podjąć. Jednak w rzeczywistości nierzadko zdarza się, że jest to przeciągane, co w efekcie prowadzi do odbioru kolejnych tego typu wezwań. My sugerujemy nawiązać kontakt, nawet jeśli występują kłopoty związane z brakiem pieniędzy. Można bowiem napisać wniosek o spłatę ratalną zadłużenia bądź skierować podanie o umorzenie odsetek. Jest to bezwzględnie znacznie lepsze podejście niż niereagowanie na nadsyłane monity. Innymi słowy, im szybciej dług zostanie uregulowany lub dojdzie do wyjaśnień i porozumienia, tym lepiej dla osoby zadłużonej. Ta poniesie mniejsze konsekwencje.   

Wystosowanie każdego monitu wiąże się z opłatami. Są to koszty związane z koniecznością skontaktowania się z jego odbiorcą. Poniesienie ich jest po stronie osoby odbierającej je. Kwoty, jakie musi uiścić, są zależne od tego, jaką drogę obierze wierzyciel. Monity, które wymagają więcej czasu i wysiłku, są bardziej kosztowne. Warto dodać, że prawie zawsze adnotacja na ten temat podawana jest w załączniku dołączonym do podpisywanej umowy. W przypadku monitu pisemnego jest to koszt wysyłki. Wydatki dotyczące monitu telefonicznego oscylują w kwocie kilkudziesięciu złotych w górę. Krótka wiadomość tekstowa (SMS) wynosi kilka złotych, a monit w wersji elektronicznej wiąże się z poniesieniem wydatku rzędu od kilku do 10 złotych. W grę wchodzi również wizja terenowa, czyli kontakt osobisty. Ten wariant jest najbardziej kosztowny i waha się w granicy 100 złotych, a nawet kilkuset złotych. Należy zatem stwierdzić, że monity mogą znacząco obciążyć kieszeń, a w przypadku ich kilkukrotnego nadesłania suma może być naprawdę wysoka. Na koniec pragniemy zaznaczyć, że wraz z wejściem w życie znowelizowanej „Ustawy antylichwiarskiej” wprowadzono zasadę, iż wszelkie koszty związane z opóźnieniem w spłacie, a więc też koszty monitów, nie mogą być wyższe, aniżeli maksymalne odsetki za opóźnienie.

Powiadomienie, podobnie, jak monit, jest dość szerokim pojęciem, które wykorzystywane jest nie tylko w obrębie sektora finansowego, ale też innych dziedzin życia. Może dotyczyć między innymi zmiany warunków umowy z operatorem sieci komórkowej. Powiadamiać o czymś może też wierzyciel.

Powiadomienie jest terminem mniej specyficznym od monitu, sugerującym chęć dostarczenia jakiejś wiadomości i ma swoje zastosowanie praktycznie w każdym obszarze egzystencji ludzkiej.

Powiedzieliśmy o tym, czym jest monit i powiadomienie. Wobec tego, jaka jest różnica między nimi? W głównej mierze powiadomienie jest po prostu przekazaniem komuś informacji o czymś. Niemniej, istnieją także powiadomienia, za które adresat musi zapłacić. Mamy tu na myśli monit. Rozbieżność pomiędzy nimi jest praktycznie niewielka. Monit jest specjalnym rodzajem powiadomienia, użytkowanym w specyficznych okolicznościach – kiedy dochodzi do spóźnienia w płatności kredytu, pożyczki, mandatu, rachunku czy też innych długów. Jak wykazaliśmy, jego funkcja sprowadza się nie tylko do poinformowania o zaległym zobowiązaniu, ale też do ponaglenia w sprawie jego spłaty. To pozwala uznać, że dużo bardziej należy obawiać się monitu i skutków wypływających z nieustosunkowania się do niego. Mimo wszystko zbagatelizowanie jednego i drugiego nie jest odpowiednią sugestią, ponieważ może doprowadzić do poważnych problemów, w tym do postępowania sądowego.

Monit jest nieodłącznym elementem prowadzenia miękkiej windykacji. Jeśli pojawia się kłopot z terminową spłatą zobowiązania, kontrahent zwleka z uregulowaniem swojego długu, dobrą alternatywą jest wysłanie wezwania, które przypomina o tym fakcie.