Kredyt konsorcjalny – jak sfinansować potężne inwestycje?

Można spotkać się z kilkoma nazwami: kredyt konsorcjalny, konsorcyjny lub syndykalny. Wszystkie te określenia mają jednak takie samo znaczenie. Jeśli zobowiązanie pieniężne jest zbyt duże, aby jego udzielenie było bezpieczne dla pojedynczej instytucji kredytowej, rozwiązaniem może okazać się kredyt konsorcjalny. Definicja jest następująca: kredyt konsorcyjny to finansowanie udzielane przez co najmniej dwa banki, tworzące konsorcjum kredytowe. Jeden z kredytodawców (aranżer) ma za zadanie zorganizować konsorcjum i ustalić warunki udzielenia kredytu. Jeden z banków musi też pełnić funkcję agenta, który komunikuje się z kredytodawcą, obsługuje wypłatę środków oraz przyjmuje i rozdziela raty kredytu między wierzycieli. Zwykle aranżerem i agentem jest ta sama instytucja.

Praktycznie rzecz biorąc, kredyty konsorcjalne w Polsce mają kilka typów. Podziału można dokonać ze względu na kryterium celu czy też czasu trwania finansowania:

• kredyt konsorcjalny terminowy – udzielany na konkretny cel i okres, wypłacany w całości lub w transzach;
• kredyt konsorcjalny rewolwingowy – bardziej elastyczna forma kredytowania o z góry określonej maksymalnej kwocie zobowiązania, jednak zapotrzebowanie na konkretną sumę zgłasza kredytobiorca; może być wypłacany w transzach i przeznaczany na różne cele.

Kredyty konsorcjalne możemy też podzielić na kredyty obrotowe (finansujące bieżącą działalność przedsiębiorstwa) oraz kredyty (na realizację konkretnego przedsięwzięcia).

Kredyt konsorcjalny z definicji jest zobowiązaniem na bardzo wysokie kwoty. To powoduje, że przeznaczony jest jedynie dla firm. Trudno bowiem wyobrazić sobie klienta indywidualnego, któremu udziela się kredytu np. na 100 milionów zł. Przedsiębiorstwo, które stara się o kredyt konsorcjalny, musi oczywiście pochwalić się pozytywną historią kredytową i dobrą zdolnością kredytową – w końcu jest to finansowanie o wysokim ryzyku dla kredytodawcy. Z tego samego względu zazwyczaj trzeba też przedstawić odpowiednie zabezpieczenie. Projekt inwestycyjny, aby mógł być sfinansowany kredytem konsorcyjnym, wymaga też wniesienia wkładu własnego.

Zapewne spodziewasz się, że udzielenie kredytu konsorcjalnego poprzedzone jest szeregiem procedur. To niestety słuszne przypuszczenia. Wysokie kwoty, duże ryzyko, więcej niż jeden kredytodawca – to wszystko powoduje, że pożyczka konsorcjalna wymaga wielu formalności. Potrzebne będą podobne dokumenty jak w przypadku zwykłego kredytu dla firm.

Pierwszym, co należy przygotować, są dokumenty rejestrowe (założycielskie) przedsiębiorstwa – potwierdzenie wpisu do KRS, umowa spółki, koncesje itp. Po drugie, niezbędne będą dowody dobrego stanu ekonomicznego przedsiębiorstwa, czyli dokumenty finansowe. Zalicza się do nich rachunek zysków i strat, bilans czy sprawozdanie finansowe. Ostatnim, czego potrzeba do zaciągnięcia kredytu konsorcjalnego jest szczegółowa informacja o planowanej inwestycji w formie dokumentacji w standardzie LMA (Loan Market Association).

Duże przedsiębiorstwa zazwyczaj współpracują z kilkoma bankami. To doskonała okazja, aby postarać się o to, aby instytucje te utworzyły konsorcjum. Jeśli jednak dana firma utrzymuje stosunki tylko z jedną instytucją kredytową, może ona pełnić funkcję aranżera i według własnego uznania dobrać pozostałych członków syndykatu. To zatem pierwszy etap procesu kredytowego. Jak wygląda postępowanie w szczegółowych krokach?

1. Zwrócenie się do banku z prośbą o kredyt i utworzenie konsorcjum.
2. Złożenie wniosku kredytowego i wszystkich pozostałych dokumentów, zgodnie z wymogami instytucji.
3. Bank-aranżer dystrybuuje dokumentację do wszystkich banków. Każdy potencjalny kredytodawca samodzielnie podejmuje decyzję o przystąpieniu do konsorcjum na podstawie wewnętrznych kryteriów.
4. Podpisanie umowy kredytu konsorcjalnego.

Trzeba przygotować się na to, że formalności poprzedzające udzielenie pożyczki konsorcjalnej potrafią być długie i uciążliwe. Eksperci radzą, aby zawczasu dobrze przygotować się do prowadzenia procedur. Zaleca się nawet skorzystanie z usług specjalnych kancelarii.

Na tym etapie pewnie zastanawiasz się, ile kosztują kredyty konsorcjalne. To rozwiązanie, które niestety nie należy do tanich. Wyższy poziom kosztów wynika oczywiście z liczby zaangażowanych instytucji. Zaciągając kredyt konsorcjalny, ponosimy koszty obsługi zobowiązania w wielu bankach. Oprócz oprocentowania zapłacimy np. prowizję agencyjną czy od zaangażowania. Dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę koszt usług doradczych, jeśli z takich korzystamy.

Skoro zaciągnięcie kredytu konsorcjalnego łączy się z wieloma wadami, z których najważniejsze to rozbudowana biurokracja, czas trwania formalności oraz wysokie koszty, to czemu przedsiębiorstwa po niego sięgają? Okazuje się, że te mankamenty przysłaniają firmom liczne plusy, takie jak:

• kwota kredytu znacznie przekraczająca wartość klasycznych zobowiązań,
• indywidualne warunki,
• elastyczność (m.in. co do sposobu wypłaty środków),
• obniżenie ryzyka dla kredytodawcy,
• rozwinięcie siatki współpracowników w sektorze bankowym.

Widzimy zatem, że czasami zwyczajnie opłaca się ponieść wyższe koszty, aby cieszyć się korzyściami innego rodzaju.