Kredyt i pożyczka na PESEL – co to jest i jak działa?

Numer PESEL będzie nam towarzyszył przez całe życie. Po jakiś czasie może okazać się, że znamy go na pamięć – trzeba go bowiem często wpisywać na różnych formularzach i wnioskach. Tylko czym on właściwie jest i dlaczego kładzie się taki nacisk na to, żeby go nie udostępniać niepowołanym osobom?

PESEL oznacza Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności. Jak już sugeruje sama nazwa, znaleźć w tym systemie można dane dotyczące wszystkich Polaków. Do informacji, które są w nim przechowywane zalicza się chociażby data urodzenia, płeć czy stan cywilny. Do bazy numerów PESEL dostęp mają jedynie organy do tego uprawnione, takie jak policja.

Nie ma więc takiej możliwości, aby osoba niepowołana mogła tą bazę przeglądać czy wyszukać w niej kogoś po numerze PESEL. Numer ten uważa się za powszechnie za należący do danych wrażliwych, które podlegają specjalnej ochronie. Czy rzeczywiście tak jest?

Może to wiele osób zdziwić, ale nie. Według Ustawy o Ochronie Danych, a konkretnie jej artykułu 27, do danych podlegających szczególnej ochronie można zaliczyć chociażby takie odnośnie wyznania czy stanu zdrowia danej osoby. Trzeba także w tym miejscu podkreślić, że w ustawodawstwie nie pada takie określenie jak „dane wrażliwe”. Zostało ono w mowie potocznej zapożyczone z innych krajów, takich jak między innymi Stany Zjednoczone.

Tak czy inaczej, Numer PESEL się do danych szczególnie chronionych, czy też wrażliwych, nie zalicza. W takim razie czemu powinniśmy i tak uważać przy jego udostępnianiu?

Numer PESEL, który wpadł w niepowołane ręce może zostać wykorzystany na naszą niekorzyść. Na przykład w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czyli wzięcia pożyczki, ale też chociażby wykonania jakiegoś działania na naszym koncie bankowym. Bywa, że wykorzystuje się go w różnych miejscach jako formę autoryzacji. Często może się okazać, że do wyłudzenia pożyczki czy kradzieży poza samym numerem PESEL potrzebne będą także inne dane (przede wszystkim numer i seria dowodu osobistego). Mimo wszystko jednak nie warto ryzykować i nikomu nie udostępniać naszego numeru PESEL, jeśli nie jest to absolutnie konieczne.

Na ogół kiedy zostajemy w jakimś miejscu, na przykład urzędzie lub banku, poproszeni o nasz dowód osobisty, nawet nie pytamy dlaczego tak się dzieje i które zawarte w nim dane są potrzebne. Warto zawsze upewniać się, które z naszych danych są od nas wymagane, w jakim celu i czy jest rzeczywiście ku temu jakakolwiek podstawa, a także czy są one spisywane i dalej przechowywane.

Jeszcze do niedawna popularne było stosowanie określenia „kredyt na dowód” czy „pożyczka na dowód”. Ludzie jednak szukają jeszcze większego uproszczenia i często pytają, czy można wziąć kredyt na PESEL? Odpowiedź wielu może rozczarować.

Trzeba bowiem od razu zaznaczyć, że coś takiego jak kredyt na PESEL w ogóle nie istnieje. Kredytów udzielają jedynie banki, a chociaż one też starają się jak najbardziej uprościć swoje procesy, to nie aż do tego stopnia. Dowód osobisty, a wraz z nim numer PESEL, również będzie od nas wymagany w banku przy wnioskowaniu o kredyt. To jednak tylko kropla w morzu wszystkich formalności, jakie będą się z tym wiązać.

Dlaczego odpowiedź na pytanie, czy na PESEL można wziąć kredyt jest negatywna? Sam numer PESEL daje całkiem sporo – pozwala na przykład na sprawdzenie, czy dana osoba obecna jest w bazach danych dłużników i jaka jest jej historia kredytowa w Biurze Informacji Kredytowej. Jednak dla banków to wciąż zdecydowanie za mało. Nie obędzie się chociażby bez zaświadczenia o dochodach potencjalnego kredytobiorcy, a tego bank nie może uzyskać sam przy pomocy PESELu.

Banki muszą obliczać zdolność kredytową klientów, aby oszacować, czy będą oni w stanie terminowo spłacać dane zobowiązanie. Wykorzystują do tego chociażby wcześniej wspomniane dane uzyskane dzięki numerowi PESEL, a także informacje o wysokości dochodów, ale także wiele innych. Decyzja o przyznaniu bądź odmowie przyznania kredytu zależy także od szeregu innych czynników. Istotne są chociażby inne wydatki, jakie co miesiąc ponosi potencjalny kredytobiorca. Chodzi tu o inne zobowiązania finansowe, ale także koszty chociażby jedzenia czy czynszu.

Kredyt na PESEL to mit, ale co z pożyczką na PESEL, którą spotkać można w ofertach wielu firm pożyczkowych? Co ciekawe, sytuacja jest tutaj bardzo podobna, jak w przypadku kredytu.

Fraza pożyczka na PESEL sugerowałaby, że to właśnie numer PESEL jest jedynym, co jest nam potrzebne, aby ją otrzymać. Jeśli zainteresuje nas oferta pożyczki na PESEL i będziemy chcieli złożyć o nią wniosek, szybko przekonamy się, że jest zupełnie inaczej. Wymagany będzie od nas szereg innych danych. Przede wszystkim numer i seria dowodu osobistego, ale także inne informacje, na przykład odnośnie stanu cywilnego potencjalnego pożyczkobiorcy czy jego dochodów.

Tak naprawdę to, co obecnie jest reklamowane jako pożyczka na PESEL, jeszcze do niedawna zostałoby nazwane pożyczką na dowód. Jednak jak już zostało wspomniane we wstępie, klientom zależy na możliwości jak najszybszego wzięcia pożyczki czy kredytu przy minimum formalności. Jeśli więc widzą dwa rozwiązania: pożyczkę na dowód i na numer PESEL, założą w większości przypadków, że ta druga będzie szybsza – w końcu numer PESEL jest jeden, a na dowodzie znajduje się bardzo wiele różnych danych. Dlatego też większość firm stosuje takie właśnie określenie.

Pożyczka na sam numer PESEL nie miałaby racji bytu, chociażby ze względów bezpieczeństwa. O ile numer PESEL podajemy często i nawet mimo dołożenia wszelkich starań może on wpaść w niepowołane ręce, o tyle trudniej oszustom czy złodziejom pozyskać numer i serię dowodu osobistego.

Teoretycznie więc widząc obietnice kredytu na PESEL czy pożyczki na PESEL nie jesteśmy okłamywani – w końcu ten numer rzeczywiście będzie we wniosku potrzebny… tylko wraz z wieloma innymi danymi. W praktyce jednak nie dostaniemy tego, co sugeruje nazwa, a więc bardzo szybkiej pożyczki, która wymaga tylko i wyłącznie numeru PESEL.

Nazwa pożyczka na PESEL wprowadza w pewnym sensie w błąd. Mimo wszystko wciąż jest to bardzo szybka i wygodna forma pożyczki, która pozwala na błyskawiczne uzyskanie potrzebnej kwoty. Co prawda formalności będzie więcej, niż moglibyśmy oczekiwać, ale wciąż całą sprawę załatwimy znacznie szybciej, niż gdybyśmy wnioskowali o kredyt w banku. Tylko czy taka pożyczka będzie bezpieczna?

To zależy od tego, jaką konkretnie firmę i ofertę wybierzemy. Wiele firm oferujących pożyczki na PESEL jest kompletnie nieznanych i nie da się znaleźć na ich temat żadnych wiarygodnych opinii. Takich firm należy unikać, ponieważ nigdy nie możemy być pewni, co zrobią z naszymi danymi osobowymi – między innymi numerem PESEL.

Bardzo wiele szybkich pożyczek internetowych rekompensuje wygodę i łatwość ich zawarcia wysokimi kosztami, na które nie zawsze pożyczkobiorcy w pierwszej chwili zwracają uwagę. Może się okazać, że co prawda pożyczkę jesteśmy w stanie otrzymać błyskawicznie i przy minimum formalności, ale będzie ona skrajnie nieopłacalna. Wysokie oprocentowanie i gigantyczna prowizja mogą wywindować RRSO (Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania) do poziomu kilkaset, a nawet kilku tysięcy procent. Oznacza to, że zapłacimy znacznie, znacznie więcej niż pożyczyliśmy. Do tego w przypadku niespłacania rat w terminie możemy przygotować się na naliczanie dodatkowych odsetek czy inną formę dotkliwej kary.

Pożyczki na PESEL mogą być bezpieczne, o ile skorzystamy z usług renomowanej firmy pożyczkowej, istniejącej na rynku od jakiegoś czasu i zweryfikowanej przez tysiące zadowolonych klientów. Dodatkowo ważne jest, aby każdą ofertę pożyczki uważnie przestudiować pod kątem ukrytych kosztów.

Mimo wszystko najbezpieczniejsze zawsze będzie zwrócenie się o kredyt do banku (niestety, czegoś takiego jak kredyt na PESEL tam nie spotkamy), który na pewno naszymi danymi osobowymi będzie dysponował w sposób zgodny z prawem i odpowiedzialny.

Pragnienie jeszcze szybszego i prostszego wnioskowania o pożyczkę czy kredyt sprawia, że bardzo często pojawiają się pytania takie jak „czy można wziąć kredyt na PESEL?”. Okazuje się jednak, że kredyt na PESEL nie istnieje i w żadnym banku nie spotkamy się z takim określeniem. Chociaż w teorii tak naprawdę każdy kredyt jest kredytem na PESEL, ponieważ zawsze ten numer będziemy musieli podać (wraz z ogromną ilością innych danych).

Z kolei pożyczka na PESEL rzeczywiście pojawia się w ofertach firm pożyczkowych. Jej nazwa może być jednak bardzo dla klientów myląca, ponieważ jest to nic innego jak znana już od dawna pożyczka na dowód. Sam numer PESEL bowiem nie może wystarczyć do zaciągnięcia zobowiązania finansowego.

Warto o numer PESEL dbać i nie dzielić się nim z nikim, jeśli nie ma takiej potrzeby. Co prawda w większości przypadków znając jedynie numer PESEL oszust nie będzie w stanie bardzo nam zaszkodzić (gorzej, jeśli poznał także na przykład numer i serię dowodu osobistego), ale mimo wszystko lepiej nie ryzykować. Ochrona danych osobowych jest bardzo ważna, a niestety wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy i później musi radzić sobie z przykrymi konsekwencjami. Dlatego też, nawet jeśli bardzo zależy nam na czasie, musimy zawsze weryfikować wiarygodność firmy czy osoby, której udzielamy o sobie informacji oraz chronić swój dokument tożsamości.