Gdzie i jak można zawnioskować o odroczenie spłaty kredytu?

Często okres spłaty wynosi kilka, kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat i nie da się w momencie podpisywania umowy kredytowej przewidzieć, czy w pewnym momencie terminowa spłata rat nie stanie się wyzwaniem. Nie zmienia to jednak faktu, że trudna sytuacja finansowa sama w sobie nie zwalnia z regulowania rat. Istnieje jednak pewne rozwiązanie, które może pomóc uniknąć negatywnych konsekwencji opóźnień w spłacie, a mianowicie odroczenie spłaty kredytu. Tylko gdzie i jak można o takie odroczenie zawnioskować?

Odroczenie spłaty kredytu, znane także pod nazwą wakacji kredytowych, pozwala kredytobiorcy nie spłacać całości lub części raty przez okres od jednego do kilku miesięcy, w którym to czasie bank nie będzie naliczał odsetek za opóźnienie w spłacie ani rozpoczynał procedury windykacyjnej.

Jest to rozwiązanie kierowane do osób, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej i potrzebują czasu, aby unormować domowy budżet (czyli na przykład straciły pracę i chcą odroczyć spłatę do momentu znalezienia nowej).

W przypadku, gdy odroczona została cała rata, dłużnik nie musi we wskazanych miesiącach wpłacać jakiejkolwiek kwoty na konto banku. Możliwe jest jednak również odroczenie tylko części kapitałowej kredytu (czyli tej części, która przeznaczona jest na poczet pokrycia pożyczonej sumy) lub tylko części odsetkowej (stanowiącej wynagrodzenie dla banku za udzielenie kredytu).

Zazwyczaj odroczenie spłaty dotyczy kredytów hipotecznych, ale niektóre banki decydują się także na umożliwienie odroczenia innego typu zobowiązań (na przykład kredytów gotówkowych).

Dokładne warunki, które trzeba spełnić, aby móc odroczyć spłatę kredytu, są zależne od decyzji danego banku (nie licząc wakacji kredytowych powiązanych z kłopotami finansowymi spowodowanymi pandemią koronawirusa, co zostanie dokładnie omówione w dalszej części tego artykułu).

Niektóre instytucje przyjmują bardziej rygorystyczne zasady, inne mniej, natomiast można wymienić kilka aspektów, które powtarzają się najczęściej. Zazwyczaj bank wymaga, aby klient wnioskujący o odroczenie spłaty kredytu dotychczas zawsze spłacał swoje zobowiązanie na czas. Co więcej, z reguły nie można odroczyć spłaty od razu po zaciągnięciu zobowiązania, a dopiero po co najmniej kilku miesiącach lub nawet roku terminowego spłacania kolejnych rat.

Może pojawić się ograniczenie tego, jak często ten sam klient może skorzystać z wakacji kredytowych w ramach jednej umowy kredytowej (na przykład raz na rok lub raz przez cały okres jej trwania). Ponadto to instytucja finansowa decyduje, na jak długi okres maksymalnie będzie można odroczyć spłatę zobowiązania, a także, czy możliwe będzie odroczenie spłaty całości raty, czy tylko części odsetkowej lub kapitałowej.

Tzw. „Tarcza antykryzysowa 4.0” wprowadziła obowiązek udzielenia przez każdy bank wakacji kredytowych, o ile dłużnik spełnił warunki wskazane w tej ustawie. Możliwość odroczenia spłaty kredytu na specjalnych zasadach przysługuje osobom, które straciły pracę lub inne główne źródło dochodów po 13 marca 2020 roku.

Żeby móc z niego skorzystać, zobowiązanie, które ma zostać odroczone, musiało zostać zaciągnięte albo po tym terminie, albo przed, ale pod warunkiem, że okres spłaty przypada na termin co najmniej 6 miesięcy od 13 marca 2020. Dotyczy to zarówno kredytów hipotecznych, jak i kredytów konsumenckich (m.in. kredytów konsolidacyjnych, kredytów gotówkowych, kredytów odnawialnych). „Tarcza antykryzysowa 4.0” pozwala kredytobiorcy zdecydować, czy chce on odroczyć spłatę o jeden miesiąc, dwa lub trzy.

Wakacje kredytowe w ramach ustawy antykryzysowej obejmują całość raty, a więc zarówno część kapitałową i odsetkową. Kredytobiorca jest jedynie zobowiązany do spłacania w tym czasie rat ubezpieczenia powiązanego z kredytem, jeśli zostało ono wykupione, a kredytodawca nie może za odroczenie spłaty naliczać odsetek lub innych dodatkowych opłat. W konsekwencji odroczenia rat kredytu okres jego spłaty przewidziany w umowie zostanie automatycznie przedłużony o tyle miesięcy, na ile zostały udzielone wakacje kredytowe.

W przypadku, gdy dany kredytobiorca posiada w jednym banku dwa zobowiązania tego samego typu, może on skorzystać z odroczenia spłaty kredytu na zasadach „Tarczy antykryzysowej 4.0” tylko w przypadku jednego z nich.

Wniosek o odroczenie spłaty kredytu powinien zawierać dane osobowe kredytobiorcy, a także informacje o jego kredycie (niezbędne może być między innymi wskazanie numeru umowy kredytowej). Musi także wskazać okres wakacji kredytowych oraz ich typ (czyli czy ma być odroczona całość raty, czy tylko jej część). Jeśli jest to dokument papierowy, należy zamieścić na nim swój odręczny podpis.

W przypadku przygotowania wniosku samodzielnie nie można też zapomnieć o dodaniu do niego informacji na temat kredytodawcy (nazwy banku, adresu). Wiele instytucji finansowych udostępnia jednak gotowe wnioski, które trzeba jedynie wypełnić w odpowiednich miejscach, więc nie zawsze będzie to konieczne. Co więcej, wnioski mogą też występować w formie elektronicznych formularzy, udostępnionych na stronie internetowej banku.

Kiedy już zdecydujemy się na wnioskowanie o odroczenie spłaty kredytu, najlepiej poszukać szczegółowych informacji na stronie internetowej banku, w którym zaciągnęliśmy dany kredyt. Każda instytucja może mieć nieco inne procedury.

Zazwyczaj wniosek może być doręczony do banku na kilka sposobów, na przykład osobiście w placówce banku lub listownie na jego główny adres. Jak wspomniano powyżej, wiele banków udostępnia także możliwość wnioskowania o odroczenie spłaty całkowicie online, bez wychodzenia z domu czy wysyłania listów.

Jeśli chodzi o to, kiedy powinno się złożyć wniosek, to również zależy od zasad przyjętych przez kredytodawcę. Ogółem mówiąc, powinno to mieć miejsce jeszcze przed upływem terminu spłaty najbliższej raty (najlepiej co najmniej kilka dni wcześniej).

Odroczenie spłaty kredytu nie jest niczym nowym – niektóre banki oferowały taką możliwość już od wielu lat, przede wszystkim w odniesieniu do kredytów hipotecznych, ale nie tylko. Jednak wiele osób nie mogło z niej skorzystać, w związku z tym nie cieszyła się ona dużą popularnością. Obecnie jest to znacznie łatwiejsze i szybsze, między innymi z uwagi na uproszczenie procedur związanych z wnioskowaniem o wakacje kredytowe.

Dodatkowo, z uwagi na pandemię koronawirusa ujednolicono zasady związane z odraczaniem spłaty dla wszystkich instytucji finansowych i ustalono warunki, które są znacznie łatwiejsze do spełnienia. W związku z tym warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem, w przypadku, gdyby terminowe spłacanie rat zobowiązania stało się problematyczne. Trzeba jednak pamiętać, że wakacje kredytowe podwyższą ostateczny koszt spłaty zobowiązania, zwłaszcza, jeśli odroczymy całość raty, a nie tylko jej część.