Co to jest zawezwanie do próby ugodowej?

Kiedy dług nie jest spłacany w terminie, wierzyciel w pierwszej kolejności będzie wysyłał nam monity, przypominające o obowiązku płatności: SMS-y, listy, możemy spodziewać się także połączeń telefonicznych, a nawet osobistej wizyty jego przedstawiciela w naszym miejscu zamieszkania. Kolejnym krokiem może być wpisanie nas na listę dłużników i pojawienie się negatywnych wpisów w BIK-u.

Ma to za zadanie zmotywować dłużnika do spłaty długu, jako że obecność na liście dłużników może utrudnić czy uniemożliwić nie tylko wzięcie kredytu czy pożyczki, ale nawet Internetu czy usług sieci komórkowej na abonament. Przez cały ten czas będziemy mieli możliwość skontaktowania się z wierzycielem, aby polubownie rozwiązać sprawę.

Ignorowanie wszystkich wezwań i prób kontaktu prędzej czy później zakończy się sprawą w sądzie i egzekucją komorniczą, w związku z czym nie warto przyjąć takiej taktyki. Może się jednak zdarzyć, że wierzyciel, zamiast od razu próbować uzyskać tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności, wyśle nam najpierw zawezwanie do próby ugodowej.

Próba ugodowa jest ostatnim etapem polubownego rozwiązania sprawy między wierzycielem a dłużnikiem, w której pośredniczy sąd. Celem jest wyegzekwowanie spłaty zadłużenia lub ustalenie harmonogramu spłaty możliwego do zaakceptowania przez obie strony.

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej składa zawsze wierzyciel, jednak nie bezpośrednio do dłużnika, a do odpowiedniego dla miejsca zamieszkania sądu. Dopiero sąd zajmuje się wysłaniem odpowiedniej informacji do drugiej strony, wraz ze wskazaniem daty i miejsca posiedzenia, na której powinna się ona stawić, aby dojść do porozumienia z wierzycielem.

Sąd na posiedzeniu nie pełni roli mediatora, nie stoi też po żadnej ze stron – jest niezależny i dba jedynie o zgodność z prawem i zasadami życia społecznego wypracowanych warunków. Próba ugodowa ma odpowiedzieć na pytanie, czy w ogóle możliwe jest dojście stron do porozumienia, czy też nie jest to możliwe. Może zakończyć się na tylko jednym posiedzeniu, ale w przypadku bardziej skomplikowanych spraw może być ich nawet kilka.

W mało prawdopodobnej sytuacji, kiedy ani wierzyciel, ani jego przedstawiciel nie pojawią się w sądzie, mimo złożenia z własnej inicjatywy zawezwania do próby ugodowej, sąd zamknie sprawę, a kosztami sądowymi obciąży właśnie jego. W bardziej prawdopodobnym przypadku, że to dłużnik nie pojawi się na posiedzeniu, później, podczas już nie postępowania ugodowego, a próby uzyskania przez wierzyciela tytułu egzekucyjnego, rzeczonymi kosztami obciążony zostanie dłużnik.

Przy tym warto wskazać, że jak już wyżej wspomniano, głównym celem próby ugodowej jest dojście do porozumienia – jeśli nie ma szansy na polubowne rozwiązanie sprawy, to dłużnik może zawiadomić o takim fakcie sąd jeszcze przed posiedzeniem, czy to samodzielnie, czy poprzez swojego przedstawiciela.

Bieg przedawnienia jest dla wierzycieli istotny, ponieważ chociaż przedawniony dług nie znika całkowicie, to nie ma już możliwości dochodzenia go na drodze sądowej. Swego czasu sprawdzenie czy dług został przedawniony leżało po stronie dłużnika, co prowadziło do wielu egzekucji komorniczych z tytułu przedawnionych zobowiązań. Obecnie weryfikacją ważności długu zajmuje się z automatu sąd i nie ma takiej możliwości.

Co ważne, zawezwanie do próby ugodowej (a konkretniej – uprawomocnienie się postanowienia sądu odnośnie złożonego przez wierzyciela zawezwania do próby ugodowej) jest jednym z działań, które przerywa bieg przedawnienia. Jednak tylko pod warunkiem, że złożony wniosek był całkowicie prawidłowy, czyli zawierał prawdziwe informacje odnośnie do rodzaju i wysokości zadłużenia, danych dłużnika. Przerwanie biegu przedawnienia oznacza, że wierzyciel ma od tego momentu jeszcze wiele lat na wyegzekwowanie swojej należności przed sądem.

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, aby okazał się skuteczny i został zaakceptowany przez sąd, musi zawierać kilka podstawowych elementów, takich jak:

• dane wierzyciela i dłużnika, a także odpowiedniego sądu rejonowego;
• informacje odnośnie do sprawy, w kwestii której ma być zawarta ugoda;
• kwota długu;
• uzasadnienie wniosku.

Wniosek należy zatytułować „Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej” oraz dołączyć do niego wszystkie niezbędne dowody potwierdzające prawdziwość naszych twierdzeń (np. kopię umowy pożyczki czy kredytu).

Zawezwanie do próby ugodowej nie jest bezpłatne. Wierzyciel musi uiścić odpowiednią opłatę podczas składania wniosku do odpowiedniego dla miejsca zamieszkania dłużnika sądu rejonowego. Jej wysokość zależna jest od kwoty, na którą opiewa spór i wynosi:

• dla wartości roszczenia do 10 000 złotych – 40 złotych
• dla wartości roszczenia powyżej 10 000 złotych – 300 złotych.

Wypełniony wniosek należy wysłać lub osobiście złożyć w sądzie w dwóch kopiach. Nieuiszczenie opłaty sprawi, że wniosek nie zostanie zaakceptowany i sąd nie podejmie odpowiednich kroków, czyli nie ustali terminu sprawy i nie powiadomi o fakcie zawezwania do próby ugodowej dłużnika.

Jak wspomniano powyżej, sąd nie jest mediatorem podczas próby ugodowej i nie może nawoływać żadnej ze stron do podjęcia określonej decyzji. Inaczej jest w przypadku mediacji, czyli alternatywnej metodzie rozwiązania sporu między dłużnikiem i wierzycielem.

Nie prowadzi jej bezpośrednio sąd, a niezależny arbiter, cel jest natomiast podobny: wypracowanie kompromisu, na który będą skłonne zgodzić się obie strony. Pomysł mediacji może wyjść od jednej strony, natomiast żeby ją zainicjować, obie muszą się na nią zgodzić. Warunki wypracowane wspólnie z arbitrem muszą być następnie zatwierdzone przez sąd, aby potwierdzić, że nie są one krzywdzące dla żadnej ze stron, a w pełni legalne i zgodne z zasadami życia społecznego.

Zawezwanie do próby ugodowej jest z reguły ostatnią próbą polubownego rozwiązania sprawy między wierzycielem a dłużnikiem. Jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia, następnym krokiem będzie zazwyczaj uzyskanie tytułu egzekucyjnego i egzekucja komornicza.

Dlatego też mimo wszystko warto podjąć negocjacje, zwłaszcza że w ich wyniku będziemy mogli niekiedy liczyć na rozłożenie długu na raty, a nawet umorzenie części odsetek. Nie bez znaczenia jest też fakt, że próba ugodowa, podobnie jak zresztą mediacja, jest mniej stresującym, tańszym i szybszym rozwiązaniem niż sprawa w sądzie cywilnym, która może ciągnąć się nawet latami.